Blog over de zoektocht naar een bouwval / opknapper in het buitenland (Duitsland, Wittgenstein), het ecologische opknapproces tot droomplek / droomhuis, en de ervaringen met een tweede huis in het buitenland.
Het is al een tijdje stil op deze blog, dat komt niet omdat er niks gebeurd, maar omdat ik bezig ben de blog te migreren naar een modern platform. Dit blijkt echter een beetje een mega klus en heb daardoor al een tijdje geen nieuwe artikelen gemaakt. Maar omdat er toch nog wel een en ander gebeurd nu even een kort artikeltje.
We zijn sinds februari nog een aantal maal geweest om te stoken tijdens het laatste stukje horror winter en om te klussen in kamer 1 en 2. Deze kamers worden erg mooi, maar op een of andere manier wil de kalkverf niet overal hechten aan de muur en zelfs na intensief schoonmaken en nogmaals opnieuw verven ligt een paar weel later de kalk weer op de grond terwijl het aanvankelijk wel vast leek te zitten.
De kamers dienen alleen nog afgeverfd te worden, het behang zit er inmiddels ook op in beide kamers. Aanvankelijk zat er een retro behangetje op, maar later hebben we toch maar besloten beide kamers een moderner nieuw behangetje in retro stijl te geven. Nu het eindelijk weer warmer is en de ramen weer open kunnen, kunnen ook de kozijnen afgeverfd worden. We kiezen hiervoor de originele oude kleuren, deze kleuren zitten al op de deuren en na schoonmaken glanzen ze weer helemaal. Gordijnrails en lampen hangen ook al, dus in gebruikname is niet ver meer weg.
Afvallende klakverf, wat doe je er aan ?
Morgen komt de Siegener Zeitung, ze willen graag weten hoe het met de biomeiler gaat. Nou ik kan vertellen dat het ding nog steeds rond 30C water levert.
Momenteel geef ik hem flink wat rust en hoop dat hij weer richting de 40C gaat, zo bijzonder zijn want hij heeft al twee winters dienst gedaan.
In Nederland mocht ik het biomeilervirus toelichten in Down To Earth magazine, leuk om mee te maken dat het biomeiler idee inmiddels landelijk bekend is en biomeiler al bijna een nieuw Nederlands woord is geworden.
Vraag niet hoe, maar ook de zonnecollector hebben we tijdens
de strenge vorst aan de praat gekregen.
Die doet dus nu ook mee in de warmtevoorziening.
Op de valreep van de winter kwam er toch nog een week met temperaturen ver onder de -10 C en een gure koude noordoosten wind. Reden genoeg om toch maar een kort weekje in het Gasthaus te bivakkeren om de het huis warm te houden zodat de wandverwarming niet bevriest. U hoort het goed, ik moet hier heen om de verwarming op gang te houden om erger te voorkomen. En die biomeiler dan ? Of die zonnecollector ? Infraroodpanelen waren er toch ? Of de elektrische backup ? Ik zal het uitleggen en gelijk mijn verwarmingsplan voor 2018 uit de doeken doen.
De tweede biomeiler deed aanvankelijk zijn best maar meer dan 32-35C heb ik helaas nooit uit deze biomeiler kunnen halen. Volgens mijn collega's waren de snippers te grof en daardoor werd hij nooit echt heet. Dus zolang het nog niet echt vroor en ook steeds weer ging dooien kon ik best wel wat warmte uit de biomeiler halen. Ik deed dit vooral 's nachts en hield daarmee de temperatuur in de verwarmingsbuizen nog net op een graad of 10. In ieder gevel vorstvrij maar niet lekker warm.
Nu echter de temperaturen in Stunzel de laatste weken helemaal niet meer boven de nul komen en het 's nacht ergens tussen de -10C en -17C is, hebben we niks meer aan de biomeiler. De binnenkomende temperatuur is slechts 25C en na een half uur warmte aftappen stort het volledig in en duurt het weer uren voor je weer warmte kan aftappen.
Extra warmtebronnen zijn dus noodzakelijk. Daarvoor had ik nog een zonnecollector laten installeren in de zomer, die echter nu nog steeds niet werkend is. De plaatselijke loodgieter zou maandag al komen, maar kwam niet, dinsdag kwam die nadat de zon weg was en nu beloofd ie woensdag te komen. We wachten het maar af.
In de keuken hebben we infrarood platen die ik bedienen wilde via een WifiStopcontact a 29 Euro van de Hagebau, echter het ding werkte twee dagen en ging toen een eigen leven leiden met als gevolg dat ik de IR platen niet meer op afstand aan/uit kan zetten. De IR platen zelf werken echter uitstekend, daar gaan er meer van komen.
In de rest van het huis zit wandverwaming die ik op afstand (als backup) elektrisch kan opwarmen, kost een vermogen zeker bij dit soort lage temperaturen. Ik schat dat het iets van 60 euro per dag kost, dus dat tikt lekker aan.
Om enigszins de kosten in de hand te houden zijn we hier maar heen gegaan en stoken het houtvuur (gekoppeld aan wandverwarming) nog maar eens lekker op. Het is beslist geen vakantie hier dus, ben gewoon aan het werk zelf en lekker wandelen is er ook niet bij want veel te koud met die wind. De meeste kou komt overigens binnen als tocht via de ramen op het noorden en oosten waar de gure koude Sibirische wind al dagen op staat te blazen. Daar moet dus duidelijk iets gaan gebeuren, want dit is echt te gek. Momenteel hebben we de kieren dicht gestopt met doeken en de gordijnen dicht, dat scheelt al wel een stuk.
warmtepomp installeren, vanmorgen even nagemeten en onze put heeft bij -14 buiten temperatuur een water temperatuur van 8 C en is niet bevroren. Wellicht is een water/water warmtepomp een mogelijkheid. 9 maart spreek ik een deskundige.
Zonnepanelen om de stroomkosten te drukken, 5000 Wp toch zeker nodig
eerder en meer brandhout bestellen, we gaan het niet redden met 10m3 deze winter
Komt er nog een derde biomeiler in de herfst? Voorlopig denk ik van niet, ik wil eerst de tocht te lijf en een basis hebben met een warmtepomp. Wellicht dat we later de warmtepomp weer kunnen ondersteunen met plug&play biomeilers.
Biomeiler na twee jaar levert nog steeds warmte maar niet genoeg voor Siberische kou
Nu het weer september is moeten we op 600 meter N.N. weer aan de winter gaan denken, want binnen zes weken kan er in principe weer een pak sneeuw liggen. Bijna niet voor te stellen na afgelopen warme dagen, maar in Stünzel kan de winter altijd hard en lang toeslaan, al hopen we natuurlijk eerst op een lang en warm najaar.
De voorbereidingen op de horror winter zijn echter al in volle gang, zo hebben we in het voorjaar door de plaatselijke loodgieter een platenwisselaar in de terugloop van de verwarming geplaatst. Afgelopen weken is de biomeiler hierop aangesloten met als doel dat de biomeiler warmte direct het huis in gaat en niet eerst wordt gebufferd. Op internet had ik goedkoop een pompunit gevonden en deze heeft Bert zeer professioneel aangesloten inclusief kortsluit-circuit. De bedoeling daar van is dat we alleen warm (>35C) biomeiler water het huis insturen, kouder water (bv. uit de lange aanvoerleiding) wordt teruggestuurd naar de biomeiler om eerst verder opgewarmd te worden.
Zon maar geen warmte
De tweede verbetering is de zonnecollector, die er in de winter voor moet gaan zorgen dat het buffervat zo warm mogelijk blijft. Afgelopen winters hebben we gemerkt dat het vat tot soms 5 graden afkoelt, wat dan weer heel veel tijd (en hout) kost om warm te stoken. De zonnecollector hebben we ooit gewonnen met een fotowedstrijd en stond al een paar jaar werkloos in de schuur, zonde. Luuk heeft een mooi frame gelast en Bert heeft alles aangesloten. De plaatselijke loodgieter heeft geholpen door ons dozen vol benodigde koppelingen, adviezen, het vullen met glycol en specialistisch gereedschap te leveren. Hoewel de man een chaoot is in het nakomen van afspraken is hij een kampioen in behulpzaamheid. Het kan alleen zijn dat je om 18:00 afspreekt en dat hij dan pas de volgende dag komt, of je spreekt af om 13:30 en komt dan on 08:45 aanrijden. Of helemaal niet, of ongevraagd wel, ik weet nu hoe hij is, ik kan er mee leven.
Biomeiler pomp met kortsluit-
circuit en nieuwe pomp
De biomeiler gaat inmiddels zijn tweede winter in en is nog steeds heel heet. Als je er bovenop staat en je hand in de snippers steekt loop je bijna brandwonden op, op slechts 15 cm diepte. Het water dat we er uit pompen is tussen de 35 en 45 C en gaat nu dus rechtstreeks het wandverwarmings / tempierungssysteem in. Dat is dus veel hoger dan toen het nog via de buffer ging, toen kwamen vaak niet hoger dan 25C omdat de buffer zelf verder te koud was. Wel nog even een kleine domper gehad, want de goedkope pompunit bleek duurkoop omdat na een week draaien de pomp het begeven heeft. Gelukkig had de loodgieter nog een reserve exemplaar liggen. De biomeiler draait nu dus goed en het enige wat nu nog ontbreekt is een elektronische regeling om de kortsluitklep optimaal te regelen, we werken er aan.
Collector closeup
Zaterdag de zonnecollector (Paradigma CPC 14 star azzurro) vastgezet met hulp van John uit de Wogmeer die samen met Maud op bezoek was. Hij had een hele handige schroeven draaier die om een hoek kan werken, zodat we op de achterkant twee RVS plaatjes konden schroeven om de collector stormvast te borgen.
Wat helaas niet goed werkt is de zonnecollector, alles is goed aangesloten, er is geen lekkage, de druk is goed, de boel is ontlucht, de pomp draait maar er komt geen warmte uit, flinke domper. Het is een volkomen raadsel, ook de loodgieter heeft dus geen idee hoe dit kan, maar het probleem moet wel haast in de collector liggen. De collectorbuizen zijn wel draaibaar, maar ik kan niet ontdekken of dat er wat mee te maken hoeft. Tips zijn welkom.
Het verwarmingssysteem ziet er onderhand imposant uit met vier pompen en een buffervat. Hopelijk fixen we de collector nog en lukt het nog voor de winter een automatische regeling te plaatsen.
Vlnr: houtkachelpomp, zonnecollectorpomp, boven huisverwarmingpomp, onder biomeilerpomp
Vorige week heerlijk genoten van een korte vakantie in ons Gasthaus. We hadden goed gezelschap uit West Friesland mee en met zijn zessen hebben we heerlijk genoten van de omgeving en natuurlijke West-Friese spelletjes doen.
We kwamen aan met storm in een koud huis, in de tuin nog de laatste restjes sneeuw. Na een lange tijd met veel sneeuw in Wittgenstein was de dooi nu echt ingetreden wat resulteerde in woest kolkende rivieren met veel smeltwater. Gelukkig voor ons kwam er na de storm ook veel zonneschijn en zowaar nog een dun laagje sneeuw, zodat het er allemaal gelijk weer idyllisch uit zag.
Biomeiler
Het mooie weer zorgde ervoor dat niet alleen leuk konden wandelen, maar ook dat we eindelijk eens naar de gezondheid van de biomeiler II konden kijken. Deze is namelijk niet zoals het hoort, hij is behoorlijk afgekoeld en is niet warmer meer dan 31 C. Dat is toch wel zo'n 20 graden beneden de verwachting. Er zijn verschillende theorieën waarom dit zo zou kunnen zijn.
Man en Biomeiler
Allereerst was de biomeiler afgedekt met een dikke laag kastanje bladeren, wellicht neemt dit toch te veel licht en zuurstof weg. Zou zo maar kunnen en daarom hebben de hele top laag omgespit zodat er weer voldoende lucht en licht bij kan. Of is wellicht de thermometer stuk ? Of zou het kunnen zijn dat de slangen verstopt zijn en de thermometer stuk is ? De thermometer deed inderdaad raar en deze hebben we dus maar geijkt met kokend water en smeltend ijs. Om er ook zeker van de zijn dat slangen niet verstopt zijn hebben we deze ook nog doorgespoeld. De conclusie is nu: de biomeiler is bijna dood en heeft even rust nodig. De komende weken ga ik er dus geen energie uit tappen en ga de bacteriën rustig hun werk laten doen, totdat we weer de 50C bereiken, dat kan echter wel even duren. Overblijvende oorzaken voor de afkoeling: te groffe snippers, te koude buiten temp (we hadden meerdere keren -19 C), te veel en te lang te koud water in de slangen hebben de meiler langzaam afgekoeld, een soort van overbelasting. Het goede nieuws is dat de huis verwarmingsinstallatie met hulp van de biomeiler de strenge winter weer heeft overleefd. Onze compost warmte research gaat echter verder, het blijft tenslotte een spannend experiment en het houd je van de straat.
Vakantiegevoel
Marburg altijd leuk en mooi, kolkende riveiren en keezen
De avonden in ons hotel werden gevuld met keezen, het West-Friese spel dat een kruising is tussen mens-erger-je-niet en het kaartspel pesten. Ik houd helemaal niet van spelletjes maar werd hier toch aangenaam verrast, we hebben een hoop lol gehad en met een forse dosis beginners geluk bracht ik het er ook nog goed vanaf.
De laatste dag heerlijk de toerist uitgehangen in Marburg. Het blijft een prachtige stad met zijn vakwerk en kasteel bovenop de berg. We werden verder getrakteerd op een heerlijk etentje in een trendy tent (Market) op het marktplein. Daarna terug naar Stünzel voor de bonte avond, lekker meezingen en dansen op (foute) duitse muziek van Helene Fisher, die Ärtzte, Toten Hosen, Matthias Reim en vele anderen.
In het Blue Hotel is ook nog gewerkt, de dames hebben in de eetkamer de eerste twee randen opgezet en de gordijnen hangen. Hierna volgt nog een keer een sessie met ornamenten waarvan de mallen momenteel in een nieuwe stijl gemaakt worden. Het geheel wordt prachtig!!!
Het is eind van het jaar en ik loop inmiddels een behoorlijk eind achter met de blog. Er gebeurt zoveel de laatste tijd, dat ik amper tijd heb mijn belevenissen op te schrijven. Wel is het zo dat we al enige weken niet meer in Stünzel zijn geweest, maar wel op diverse andere locaties in Duitsland. Zo waren we in de Eiffel met de vriendenverjaardagsclub (ieder jaar ergens samen heen ipv. kado's), in het prachtige Limburg an der Lahn om Peter Jan's gestrande auto op te halen, dan ook maar gelijk even de stad bekeken als je er toch bent (aanrader!). Vorige week bezochten we een gezellige kerstmarkt bij vrienden in Hameln wat ook in een mooie omgeving ligt. We zien dus veel van Duitsland, maar nu lig nu toch uitgeput op de bank in Spierdijk, geen kerst in Duitsland dit jaar, wel tijd om even verslag te doen van onze belevenissen in Stünzel.
Arozcaldo/lugaw en Calderetta.
Leuk was ook dat Bert en Mona Liza (van de Filipijnen) op bezoek waren. Mona Liza had graag voor het eerst in haar leven een keer sneeuw gezien, maar helaas alleen maar ijs dat weekend, daar was ze overigens ook erg van onder de indruk. Wij waren vooral onder de indruk van haar kookkunsten, het was alsof we twee dagen in top Filipijns restaurant hebben gezeten, de hele dag stond het fornuis aan en het ene na het andere gerecht kwam voorbij, very delicious food!
Geiser 3 en ook achter de kachel geverfd nu.
De badkamergeiser is al een tijdje stuk, dat was flink balen. We konden als backup wel douchen in de oude badkamer, maar dat is toch minder lekker. Bert heeft de badkamergeiser vervangen door een nieuwe zodat we nu weer heerlijk douchen kunnen in de nieuwe badkamer. Dit is dus inmiddels derde geiser, de tweede gaat hopelijk vergoed worden via de garantie, want deze was nog geen jaar oud. De eerste is waarschijnlijk opgeblazen wegens lucht in de leidingen en het niet hebben van een beveiliging, of deze was al kapot, want ik heb het ding tweedehands ongezien via E-bay gekocht en dat was niet een van mijn beste beslissingen ooit.
In de woonkamer zijn de laatste stukken muur die dicht waren gemaakt in het mannenweekend nu ook blauw geverfd. Ik schreef er al eerder over in de blog "Blue Hotel" dat het effect prachtig is, al moet het her en der nog een keer om het helemaal goed dekkend te krijgen.
Dit is de bedoeling, bijna 40 C
binnen krijgen van de biomeiler
Met Peter Jan hebben we nog een hele dag dag de biomeiler lopen tweaken en tunen, op een of andere manier komt er niet echt heet water uit momenteel. Gelukkig nog wel genoeg om de boel niet te laten bevriezen (23 C), maar veel minder dan de bedoeling is (toch wel 35+). Het gekke is dat de kern van de meiler rond de 50-55 graden is, zelfs bij enige dagen strenge vorst tot -12 ook overdag. Het zou kunnen zijn dat de slangen lek zijn en dat er te weinig water in zit, dat was ook het probleem in de eerste week. Ergens zou er dan nog een lek moeten zitten, ik kan helaas op afstand niet zien wat de er aan de hand is dus is het even afwachten tot we er weer heen gaan. Ik laat het maar even op zijn beloop, geen zin om me zorgen te maken.
In het laatste weekend van oktober 2016 hebben we een nieuwe biomeiler gebouwd voor ons Gasthaus Stünzel. De vorige is twee jaar meegegaan en onlangs afgebroken om plaats te maken voor een verse, gebouwd volgens de laatste inzichten uit biomeiler land.
Houtsnipper prijzen in Duitsland zijn behoorlijk hoog, en in de regio Wittgenstein helemaal vanwege de aanwezigheid van een RWE biomassa centrale. Alle biomassa uit de regio kopen ze op, de vraag is hoog, dus de prijzen ook. Ik heb echter voor de vorige biomeiler eens een prijs gewonnen uit handen van de RWE. Dit bracht mij op het idee hen eens te vragen of ze me niet een beetje kunnen sponseren. Een telefoontje en een email was genoeg, ik kreeg 90m3 houtsnipper voor RWE inkoopprijs, nog duur maar goedkoper dan de markt.
Ze gingen voortvarend te werk en binnen een paar dagen kwam er een enorme truck met snippers, die echter onmogelijk het erf op kon. Onverrichter zaken heb ik ze moeten laten gaan naar de RWE biomassacentrale. Op dat moment had ik het idee dat het niet meer ging lukken met de biomeiler, snippers zijn nauwelijks te krijgen voor een redelijke prijs. Ik had bijna twee jaar geleden een houtsnipper- en bioboer gevonden die wel wilde leveren in ruil voor compost, deze man bleek echter failliet. Ook andere leveranciers konden niet leveren voor een acceptabele prijs.
Boven gesloten truck met 90m3 snippers.
Na enige dagen kreeg ik echter het idee om de RWE te vragen een truck te lossen bij een hackschnitzelboer hier in de buurt. Hij kon dan met een kleinere wagen de vracht hier in twee keer heen brengen. Het werkte, en ik kreeg gelukkig weer alle medewerking van RWE en de andere snipperhandelaar, de eerste 90m3 gemixte loofhout snipper waren hiermee op het laatste moment binnen. Via de buurman Heinz kregen we ook nog gratis 20 kuub snippers van de regio Siegen, daar werd aan de weg gewerkt en het snoeiafval werd ons geschonken, ook een hele fijne meevaller.
Een biomeiler heeft als basis houtsnippers, die zorgen ervoor dat het proces lang en gestaag aan de gang blijft rond de 45-50 graden Celsius. Om de biomeiler nog wat heter te krijgen kun je ook mest toevoegen. De buren hebben ezels en paarden, even verderop is nog een bio kippenboer, en al deze mest hebben we opgehaald en verwerkt.
Als derde ingredient hebben de appelresten van ons appelpluk en pers evenement toegevoegd. En als vierde heeft mijn zwager de tuin winter klaar gemaakt, alle snoeiresten zijn ook in de biomeiler verdwenen.
6 dagen oud
Het vijfde belangrijke ingredient is water, ik had bedacht onze put daarvoor te gebruiken, maar die bleek bij inspectie half leeg te zijn, het was een hele droge zomer en herfst hier namelijk. Onze krachtige pomp trok de 9 meter diepe put in een halfuur geheel leeg en hij liep niet meer direct vol helaas. Dus toch maar weer net als de vorige keer de hulp van de plaatselijke brandweer gevraagd, gelukkig helpen ze voor een kratje Bosch bier altijd mee.
De bouw van meiler verliep voorspoedig en was ruim voor het donker werd klaar. Dankzij de hulp van Peter Jan, Arie (stichting biomeiler) en Heiner (Native Power) werden alle problemen gemakkelijk opgelost. Aafke verzorgde verder weer een uitstekende gevarieerde catering, door ons allen (15 mensen) zeer gewaardeerd.
Leidingen in de sneeuw
De volgende dag was het prachtig weer, en hebben we gelijk de slangen aangesloten aan het huisverwarmingssysteem. Via telemetrie kan ik op afstand volgen hoe de biomeiler langzaam warm wordt. Binnen een week zaten we op 65 graden in de kern, en kreeg we 50 graden water binnen, Dat kwam goed uit, want de winter viel snel in en al rap stond de meiler in 20-cm sneeuw bij -5 tot -10. De domper kwam toen ik de temperaturen zag instorten op onverklaarbare wijze. Pas toen wij gisteren na drie weken weer ter plekke waren bleek al rap dat de echte oorzaak het wegvallen van de druk in de leidingen was, er zit ergens een lek en daardoor waren de leidingen leeg.
Omdat alle leidingen aan de buitenkant nog open liggen en gezien het feit dat het constant regende was het moeilijk het lek te vinden. Allereerst heb ik een nieuwe leidingenkast gemaakt, zodat we droog kunnen werken en de leidingen beschermd zijn tegen sneeuw en ijs. Zondagmorgen kon ik duidelijk het lek zien, een van de tyleenkoppelingen zat niet goed vast. Hopenlijk is dit probleem nu verholpen en zijn we klaar voor de winter.
Meten is weten, en analoog maakt het leuk
De biomeiler is verder voorzien van vier in plaats van drie lagen 200 meter 32mm tyleen slang. Deze lagen zijn in tegenstelling tot de vorige versie niet in serie, maar parallel geschakeld. Elke kring heeft een eigen thermometer en is apart aan en uit te zetten. Drie weken na de bouw op 20 november is de onderste kring het warmst met 52 C, dan een koude laag van 31C, en daarboven 42 C en 44 C temperatuur in de tyleenslangen. De kern is 60 C en vlak onder het oppervlak meten we ook op diverse plaatsen tegen 50 C, het is een prachtige dampende hoop en keurig op gang gekomen.
De koude laag heb ik nu tijdelijk uitgezet en het water dat nu het huis bereikt na 20 meter onder de tuin door te zijn gestroomd is 42 C. Dat is een prima resultaat en ik ben erg blij met het parallelle aansluitsysteem, want nu kan ik veel beter het systeem regelen.
Volgende stap is nu binnen de biomeiler rechtstreeks op de huisverwarming aan te sluiten, zonder buffervat, dat scheelt weer 860 liter water verwarmen.
De bouw, een kraan is essentieel
Timelapse filmpje van de bouw hieronder.
De pers was ook weer van de partij, getuige deze artikelen:
Na twee jaar in functie te zijn geweest hebben we onze eerste biomeiler afgebroken. Hij was nog niet dood, maar ook niet meer krachtig genoeg om nog een winter door te komen. De biomeiler was binnenin nog steeds 38C en sinds onze nieuwe geiser kapot is douchen we met dit warme biomeiler water.
Tyleenslangen voorzichtig uitgraven
Voor het afbouwen hebben we een graafmachine met een zeer bekwame machinist ingehuurd, dezelfde man die ons ook geholpen heeft met zijn mobiele zaagmachine. Het afgraven bleek moeilijker dan gedacht, mede omdat de bult niet gelijkmatig was ingezakt. De bedoeling was dat de graafmachine de netten op tijd zou zien, zodat we daarna voorzichtig met de hand het net en de slangen er uit konden halen voor hergebruik. Dit ging helaas maar ten dele goed, omdat zelfs een ervaren machinist het net niet ziet aankomen en er al doorheen zat voor hij het door had. Ook zaten de slangen nogal vast in de compost en kostte het heel wat moeite ze er ongeschonden uit te krijgen.
Al met al is het toch gelukt en is er anderhalf net volledig gesneuveld en toch zeker ook wel 250m slang niet helemaal betrouwbaar meer, gelukkig had ik extra gekocht en kon de biomeiler bouw de volgende dag gewoon doorgaan.
Een net
In de tuin liggen nu drie hele grote bulten compost na te rijpen. Ze blijven nog zeker liggen tot maart / april en kunnen dan in de tuin worden verwerkt. We zijn heel nieuwsgierig hoe goed de compost is en hebben daarom monsters naar een laboratorium gebracht. Verder gaan we natuurlijk in het voorjaar test bedden maken, zodat we plantengroei met en zonder compost kunnen vergelijken. De compost voelt in ieder geval goed aan en lijkt heel wat vocht te kunnen vasthouden.
De biomeiler heeft de afgelopen twee jaar het volgende opgebracht:
warmte, genoeg om het huis ook in tijden van extreme kou niet te laten bevriezen. Helaas niet genoeg om het op 12 graden te houden, wat ik gehoopt had, maar wel genoeg om een soort basis warmte in het wandverwarmings- of tempierungssysteem te hebben. Dit laatste heeft ook veel te doen met het feit dat ik een buffervat gebruik en daardoor veel meer water warm moet maken, dan als ik de biomeiler gelijk aan de muurverwarming had gekoppeld. Dit gaan we dan ook anders doen bij de volgende biomeiler. Verder lagen veel tempierungsbuizen nog onverstuct in de muur, en dat is ook inefficiënt.
warm water om te douchen
we hebben uitgerekend dat in ieder geval 27.000 Kg CO2 uit het beukenhout van de biomeiler nu niet in de atmosfeer is terecht gekomen, maar in de bodem is vastgelegd. Afhankelijk hoe je nu met die bodem om gaat komt een gedeelte van deze CO2 over de jaren ook weer vrij. Hadden we echter alle houtsnippers verbrand, dan was er zeker 34.000 kg CO2 vrij gekomen.
heel veel geleerd over warmte, compost, bodem en bodemleven
Was het allemaal rendabel ? Ik heb helaas geen goede warmte opbrengstcijfers om dat te kunnen bepalen, maar ik denk dat we met de opbrengst van de compost net quite draaien, of iets in de min, voor mij een prima resultaat. We hebben echt iets neer gezet, veel geleerd en onze nek uitgestoken, wordt dus vervolgd met de bouw van een volgende biomeiler (die er al staat en 60+ graden is, verslag volgt in de volgende blog).
Afgelopen weekend bouwden we de tweede biomeiler in Stünzel, daar komt nog een aparte blog over, deze blog is een kort verslag van de heerlijke herfstvakantie die we een week eerder hadden. De weergoden waren ons bijna de hele week goed gezind, en dat gaf ons mooi de gelegenheid het huis weer winter klaar te maken en allerlei andere typische herfstklussen te doen. We hadden een hoop aanloop van familie, kinderen, vrienden en vrienden van de vrienden, al met al 17 mensen gezien die week, en dan tel ik de Stünzelaars nog niet mee.
Lekker herfst, wandelen en genieten. Links onder de marterdrol.
Winterklaar
Houtstapels
Een van de tradities in de herfstvakantie is het winterklaar maken van het huis en de tuin. Het droge hout is naar binnen gebracht zodat het voor het grijpen ligt. Hopelijk hebben we genoeg want er gaat ongeveer een kruiwagen per dag door heen en dat is aardig wat. Verder lag er nog een hele bult ongezaagd en ongekloofd hout, dat hebben we dus als stoere kerels (Martin, Sicco en ik) even opgelost.
Boven het plafond van het trappenhuis hoorden we van de zomer getimmer en gerommel, en er lag isolatiemateriaal op de trap, vermoedelijk zat of zit er een Marter. In het kader van het tocht dicht maken hebben we gekeken of de marter er misschien toevallig zat, echter we zagen echter alleen een drol liggen. Ekko heeft er een heleboel extra isolatie ingestopt, en hopelijk helpt dit om de marter even buiten te houden. In het voorjaar maar een (houten)steiger bouwen aan de buitenkant, en de vermoedelijke ingang dichtmaken.
Verder hebben we de steiger achter opgeruimd zodat we volgend jaar daar weer verder kunnen met het maken van ramen en luiken. Tegen stuifsneeuw hebben we oud zinkwerk weer vastgezet, en een schot geplaatst in het rotte raam.
In huis heeft Aafke op diverse kamers en gangen gordijnen opgehangen, dat gaat ook weer helpen tegen warmteverlies. Alle ramen in de slaapkamers hebben nu ook werkende gordijnen, en niet meer van die gevallen die amper sluiten.
Ook de tuin is opgeruimd, het traditionele kastanjebladeren aanvegen is weer gedaan, en het traditionele tulpenbollen poten kwam ook weer voorbij (de muizen lagen stonden al op wacht). Minder leuk is dat het appelboompje dat we van het dorp hebben gekregen het niet goed doet. We dachten dat het de woelmuizen waren, maar dit bleek niet zo. We hebben de boom uitgegraven en er bleken geen haarwortels meer aan te zitten, wellicht stond de boom te diep. We hebben hem nu minder diep terug gepoot, op hoop van zegen. Andere tips welkom, deze boom betekent veel voor ons.
Appelsap
Appelsap
Behalve appelbomen en Apfelkuchen hebben we ons, net als in 2015, ook beziggehouden met appels plukken in de boomgaard van Heinz de buurman. Met elkaar verzamelden we in een paar uur tijd een hele aanhangwagen plus nog enkele cementtonnen vol met appels. Deze appels hebben we zaterdags geperst en dat leverde 400 liter heerlijke appelsap op. De appels werden geperst door de firma dassaftmobil.de, een leuk stel dat zelf ook al eens een biomeiler had gebouwd.
De resten van het appelsap persen hebben we ook weer meegenomen voor onze nieuwe biomeiler, we hergebruiken alles tegenwoordig.
Om ook onze Apple Macbooks en iPhone aan de gang te houden heeft Ekko nog het internetgebeuren gereorganiseerd, maar daarover had ik al bericht.
Verder deden we nog wat voorbereidingen voor het biomeiler project, ik wilde bijvoorbeeld onze eigen put gaan gebruiken voor het water, maar de put stond half leeg door de langdurige droogte. Onze krachtige pomp trok de rest van de put in een half uur leeg, onbruikbaar dus.
Het was een geslaagde vakantie, leuk dat jullie er allemaal waren, volgend jaar weer!
"Wat ga je met het huis doen ?", is een van de meest gestelde vragen. Nou, bijvoorbeeld een conferentie organiseren omdat je Biomeiler twee jaar oud is, en volgens de theorie op zijn eind moet zijn. Omdat ik wel ideeën heb hoe het verder moet met deze in de prijzen gevallen biomeiler, maar omdat anderen misschien wel veel betere ideeën hebben. Omdat het gewoon leuk is met een clubje lekker te bomen over dingen die je leuk vindt. Omdat je zulke dingen dus kan doen in Gasthaus Stunzel, ons Blue Hotel. En zo kon het gebeuren dat de Nederlandse stichting Biomeiler en onze Duitse vrienden van Native Power de "1st International Biomeiler Conference" organiseerden voor biomeiler bezitters.
De deelnemers
De weken hiervoor stonden al een beetje in het teken van de biomeiler conferentie, zo'n activiteit zorgt voor een extra duw om een en ander af te maken. Zo is de woonkamer gestuct en geschilderd, zijn alle kamers van gordijnen voorzien, is de boel weer eens flink opgeruimd en anders ingedeeld. We verwachten immers 18 gasten waarvan een deel bij ons zal overnachten in ons nul sterren hotel. Uiteindelijk komen er zelfs 21 mensen uit alle windstreken. We hebben een Fin, die een biomeiler heeft gebouwd bij -20 met vis resten en witte kool, Italianen die al sinds 2006 bezig zijn en zeer veel experimenteren, Oostenrijkers met een focus op compost, Zwitsers, Nederlanders o.a. de mensen achter de biomeiler met menselijk uitwerpselen, Chilenen, veel Duitsers, en de Amerikaan Gaelan Brown per Skype.
Silvia schetst er real time op los
Behalve een mooie geografische spreiding hebben we ook qua deskundigheid alles in huis, architecten, een doctor in de meet en regel techniek, bodemdeskundigen, compost experts, elektronici, IT'ers, boeren, permacultuur experts. Verder is er onze top kok Aafke die in haar eentje iedere drie dagen lang heerlijk ontbijt, lunch en diner op tafel zette. En niet te vergeten Silvia Machgeels die twee dagen lang aantekeningen maakte in de letterlijke zin van het woord, een prachtige real time tekening (info graphic) die precies laat zien wat er bedoeld werd.
Vorig jaar hadden we de Fin Risto Immonen op bezoek voor het internationale houtkunst festival. Als er dan weer een Fin op bezoek komt vraag je voor de grap of hij de man soms kent, en dan verwacht je niet dat hij zegt dat hij wel eens kluste bij deze kunstenaar, de wereld is klein. Nog een erg leuke ontmoeting was met een Duits architecten paar uit München, dat net als wij sinds een paar jaar een 17e eeuws vakwerk monument bezit als vakantiehuis, met daarin een tempierungs verwarmingssysteem (daar zijn er maar een paar honderd van), en een biomeiler. Daar moeten we dan tzt. ook maar eens een kijkje gaan nemen.
Biomeiler 2014, 2015, 2016
De biomeiler zelf doet het na twee jaar nog steeds erg goed en heeft een temperatuur van rond de 38 graden. Omdat de geiser stuk is gebuiken we de biomeiler als warm water voorziening, en iedereen melde ons dat ze heerlijk warm hadden gedoucht, sommigen moesten zelfs koud bijmengen. Toch gaan we eind van de maand de biomeiler vernieuwen. We gaan de inmiddels flink gekrompen bult leeg scheppen en het materiaal verder laten composteren in een tweede bult. Ook in deze bult stoppen we slangen om de warmte te oogsten, de temperatuur gaat door dit omzetten weer een paar maand stijgen en dat komt mooi uit vlak voor de winter. De lege cilinder gaan we weer vullen met verschillende soorten biomassa en 5 lagen slangen, zodat we meer warmte kunnen oogsten. Als je mee wilt doen met het opbouwen van de nieuwe biomeiler kun je je aanmelden via Native Power Duitsland of via mij.
38 C
De conferentie zelf was zeer geslaagd, doel was elkaar te leren kennen, ervaringen uit te wisselen en te komen tot een aantal standaard aanbevelingen, deze doelen zijn allemaal gehaald. Voor ons als Gasthaus bezitters was het natuurlijk erg fijn om te ervaren dat we werkelijk in staat zijn om dit soort leuke evenementen te organiseren. Wie weet wat er nu allemaal nog meer gaat komen.
druk overleg
En zelfs de pers was er, mooie kop. Ik heet dus nu "Frank Scholten en Jan Scholten", in het zelfde stukje.
In het bloggen zit een beetje de klad maar dat wil niet zeggen dat er niks is gebeurd in het Gasthaus. We hadden vijf dagen een stelletje handige handen op bezoek en die hebben heel wat werk verzet zowel in het huis, als op het huis en rondom het huis.
Overstek achterste dak vervangen
Het overstek is min of meer vergaan
Aan het overstek achterste dak van de hooischuur was nog nooit iets gebeurd sinds vele decennia. De rechter helft was al aan het instorten en het zal niet lang duren voordat ook de linker helft hetzelfde lot zal ondergaan. Vorig jaar met de Pinksteren hebben we al een houten steiger gemaakt om dit probleem aan te pakken. De steiger was echter te klein en buurman Heinz heeft voor ons nog een aantal bomen geregeld in het bos om de steiger af te bouwen. Afgelopen pinkster hebben we de bomen uit het bos gehaald en hebben de steiger weer wat hoger gemaakt. We moesten echter helaas stoppen omdat het plots ging sneeuwen en dat is niet fijn op de steiger.
Bomen halen in het bos.
Tijdens het halen van de bomen moesten we ook nog de weg vrij zagen, want 's nachts was er boom omgewaaid over de weg. Stunzelaars hebben echter altijd een kettingzaag in de auto.
Eind mei was het weer dan eindelijk goed en waren er voldoende hulp troepen om de steiger af te bouwen. Het is een uiteindelijk 12 meter hoog gevaarte geworden en bovenop heb je fantastisch uitzicht.
Via de bio boer Heinrich die voor ons als eerder bomen zaagde, heb ik twee balken van 9 meter kunnen regelen voor het overstek. Gezaagd en al, kwam hij ze brengen per tractor, ongeveer een uur rijden, de service gaat echt ver. Koos heeft de oorspronkelijke versieringen weer aangebracht in de balk, zodat deze er weer op en top uitziet net als 100 jaar geleden.
Met hulp van Bert, Koos en Robert ligt de balk in tien minuten op zijn plek, we hadden tenslotte ervaring vier jaar geleden. Het geheel wordt vast gezet, en de boel wordt in no time weer dicht getimmerd. De pannen worden vervangen door semi nieuwe exemplaren die nog op stapels verstopt in de tuin lagen. Net op tijd is de rechter helft weer dicht als het gaat regenen 's avonds, gelukkig nergens lekkage dus project is geslaagd. Volgende stap is de linker helft, dat zal ergens in juli gaan gebeuren.
Restauratie overstek achter
Verven tweede verdieping
Afkrabben, schuren, kaal halen en verven, wordt prachtig
Gezien het feit dat het nogal regende hebben we onder leiding van Elize weer heel wat schilderwerk verricht op de tweede verdieping. Een aantal deuren zijn helemaal kaal gehaald en opnieuw geverfd. Dit kaal halen kost echter te veel werk en gaande weg blijkt schuren, goed schoonmaken en dan verven ook prima te voldoen. Het aantal keren verven hangt echter nogal af van de dekkingsgraad, het groen moet wel drie keer terwijl wit met een keer al goed dekt. Dit gaat wel de toekomstige keuze van de verf beïnvloeden vermoed ik.
Bert heeft nog een koof gemaakt om de geiser en steigleidingen bij de nieuwe badkamer. Als deurtje is een deur gebruikt die mijn zwagers met de Pinksteren vonden bovenop het rookhok. Dit deurtje heeft een heel grappig handvatje in de vorm van een hand die een stokje vast houdt. Leuk om deze oude details weer terug te brengen, en ook heel erg fijn dat ik vrienden heb die er lol in hebben dit soort dingen te doen.
Origineel handvat
Al met al weer flinke vorderingen gemaakt op de tweede verdieping. Kamer 7 en 9 naderen de voltooiing en ook de overloop wordt steeds mooier.
Om het huis
Rondom om het het huis zijn we vooral bezig geweest met gras maaien, en het repareren van de bosmaaier, de schroef in de kop pakt niet mee, ik vrees dat er een nieuwe kop op moet. Voortaan geen apparaten meer kopen met plastic onderdelen, dat is allemaal leuk voor een klein tuintje, maar te zwak voor 4000m2 grond. Verder is de kruidencirkel weer zomer klaar gemaakt en zijn er diverse plantjes gezaaid door Jessica en Aafke, we kijken nu de bessen en aardbeien de grond uit.
Alle uit Spierdijk meegenomen planten zijn voorzien van een schep 20 maanden gerijpte biomeiler compost, ben heel benieuwd of deze hierdoor een flinke groeispurt gaan krijgen. De compost uit de biomeiler ziet er zeer goed uit, en zit vol met wurmen. De biomeiler zelf is na 20 maanden nog 45 graden Celsius bovenin, helaas zitten daar geen warmte wisselaars, dus dat moet volgende keer anders, ideeën zat, wordt vervolgd.
's Avonds koelde het nog flink af dus het was fijn dat onze koker en stoker Aafke ons iedere dag van een maaltijd voorzag en de kachel lekker op stookte, we gaan toch zeker geen kou lijden. Vrijdag en zaterdag waren de klussers weer naar huis en hebben we nog lekker gerelaxed en rond gereden in de omgeving en op aanraden van Jessica de chinees in Bad Laasphe uitgeprobeerd, dit is een aanrader voor wie eens wat ander wil dan Duits of Italiaans.
Sfeer. En de supermarkt adverteert in het Nederlands.
Morgen komt de Siegener Zeitung, ze willen graag weten hoe het met de biomeiler gaat. Nou ik kan vertellen dat het ding nog steeds rond 30C water levert.
