Hoop Biomeiler kennis opgedaan tijdens zeer inspirerend rondje Duitsland.

In opperbeste stemming vertrokken we donderdags richting Bremen om enkele biomeilers in actie te gaan bekijken, ik wil namelijk zelf een biomeiler gaan maken.  Dit was het begin van een drie daagse studie rondreis Duitsland die eindigen zal in het Gasthaus Stünzel met het eerste Stünzeler Biomeiler Seminar.  Klinkt ambitieus en dat is het ook. Daar bovenop ook nog eens een paar dagen op stap met mensen die elkaar niet kennen, naar plekken en mensen die we ook niet kennen.

Het illustere gezelschap bestaat donderdags uit  Arie van Ziel, volgens mij de enige Nederlandse architect die wel eens een kleine biomeiler heeft gebouwd. Ten tweede is daar Wout Boekeloo, filmmaker, die ik voor het laatst bij de Simplon Video Club begin tachtiger jaren heb gezien. En verder gaat Peter Jan, filmproducent en vaste Stünzelganger mee.

Een onverwachte wending

De gesprekken in de auto zijn goed en de reis naar Bremen loopt voorspoedig via A7 naar Groningen, Nieuwe Schans, Duitse grens en dan gaat het direct fout..... twee uur in de file.  Biomeiler nummer een bij de afvalverwerking gaan we niet meer halen, dus zetten we gelijk koers naar Hotel Moorhexe voor Biomeiler twee. Onderweg worden we gebeld door een enthousiaste Helmut, eigenaar van biomeiler 3, dat hij op een "strobaal-huis-bouw-cursus" zit, en dat er straks een rondleiding is in het hoogste strobalenhuis van Duitsland, die hij niet wil missen...... domper.....maar dan blijken wij ook te zijn uitgenodigd voor deze ecologische rondleiding. Leuk! Hij dacht, dat vinden die Nederlanders vast interessant. Eerst moeten we echter nog naar hotel zur Moorhexe, om in te checken en hun Biomeiler te bekijken.

Zur Moorhexe - Biomeiler

De Moorhexe biomeiler is vergelijkbaar met degene die ik wil aanleggen, iets van 7m doorsnee, 2.5m hoog en gevuld met houtsnippers. Systeem levert al meer dan een jaar constant 50 graden Celsius en wordt gebruikt voor het douchewater van het hotel. Ze besparen hiermee ongeveer 3000 Euro aan olie per jaar. Gezien het feit dat de biomeiler nog niet uitgeput is hebben ze besloten nog een jaar door te draaien, alvorens een verse te bouwen.  We nemen snel wat foto's en voelen aan de warme slangen, het is een magisch systeem, warmte uit nat hout. Iedereen doet maar zijn best om  zijn hout te drogen en dan op te stoken. Hier is het precies andersom, lekker nat laten worden en zeker niet afdekken, daar houden de bacteriën niet van.

Stro-balen-huis

We spoeden ons snel naar het strobalen huis en ontmoeten de zeer aardige Helmut voor het eerst in het echt. Het blijkt allemaal helemaal geen probleem dat we er zijn, en wij krijgen eerst een interessante korte introductie in de strobalenbouw en vervolgens een rondleiding in het vijf verdiepingen tellende strobalen huis. Het huis is verder geheel met leem afgewerkt, en is zeer energiezuinig als passief huis gebouwd. Als verwarming gebruikt men een systeem dat gebruik maakt van de overgang tussen vriezen en dooien om energie op te  slaan. Dit klinkt ook als een prachtig systeem dat niet afhankelijk is van direct zonlicht. Ik ken het systeem verder niet, en ook de naam is me ontschoten. (Update: Eisspeicherheizung ). Al met al een hele leuke verassing om hier aan te hebben mogen meedoen.

Helmuts Biomeiler

Na de rondleiding gaan we  naar Helmuts boerderij zo'n 35km verderop. Aldaar aangekomen geen Helmut, maar wel zijn vrouw die ons ontvangt met heerlijke zelfgemaakt appelsap. Geen biomeiler te zien, en we vragen ons toch af waar dat ding is. Na verloop van tijd komt Helmut ook, en komen we er achter dat we al die tijd al naast de biomeiler zitten. Hij heeft het ding volkomen weggewerkt en het lijkt als het ware een verlenging van de bestaande schuur. Deze kleine meiler (~30m3) loopt al enige maanden een geeft ook constant warmte (42C) welke gebruikt voor warm water en het op temperatuur houden van hun pufferspeichers (buffervat) voor de CV. Hij is zeer tevreden over het systeem, en inmiddels komt het hele dorp regelmatig kijken hoe de temperatuur er bij staat.  Zijn takken om te hakselen  heeft hij allemaal gekregen van mensen in de buurt.

We gaan terug naar het hotel en doen ons te goed aan heerlijke schnitzels en kijken terug op een succesvolle eerste dag. Ondanks dat het hotel heel modern een biomeiler heeft, is het voor de rest een 70'er jaren sfeertje, het is net alsof ik een tijdreiziger ben en in mijn eigen hotel zit. Dezelfde wastafels, wc's, lampjes als in ons Gasthaus, maar geen wifi of pin, gewoon contant betalen of een ouderwetse kopie van je creditcard. Een website heeft het hotel ook niet, en toch zit het voor 80% altijd vol schijnt. De schade, 50 euro per persoon, overnachten, drankjes, slapen en ontbijt.

De volgende ochtend eerst lekker gedoucht met biomeiler verwarmd water, en daarna een heerlijk uitgebreid Duits ontbeten. We kunnen even spreken met de eigenaar en horen dat de biomeiler hem goed bevalt, en dat het hem vooral te doen is wegens economische redenen, dat kan ik me ook wel voorstellen met een besparing van 3000 euro per jaar op de stookkosten. Zijn geheim is verder dat hij elke dag het aardappelwater op de meiler gooit. De man realiseert zich niet dat hij iets heel bijzonders heeft met die meiler, en dat er mensen van ver komen om te kijken. "Wie kunn'n ook plat proaten" zegt hij, en dan bedenk ik me opeens dat ze hier in noord Duitsland ook mijn geliefde Groningse mentaliteit hebben:  'Nait soezen' en 'doe maar gewoon dan doe je gek genoeg'.

Om 08:00 stappen we in de auto op weg naar Heiner Cuhls van Native Power in Hannover. Ook hem ontmoeten we voor het eerst, en hij gaat ons twee biomeilers laten zien en dan mee naar Stünzel.

Stadsboerderij Hannover - Biomeiler

De eerste meiler is op een soort van stadsboerderij in Hannover. Mensen kunnen hier hun groenafval inleveren en zij hebben hieruit de meiler opgebouwd. De 120m3 grote meiler ligt achter het woonhuis en we zien een constante 50.6 C op de thermometer. De meiler wordt gebruikt voor de verwarming van het woonhuis, en is aangesloten op het buffervat van het verwarmingssysteem precies zoals ik het ook wil.  Ik ben blij te zien dat het allemaal werkt bij gewone mensen met normale huizen.

Biomeiler twee in de volkstuinen van Hannover is de Native Power demo meiler en is onlangs opgebouwd. Dit is ook een kleine meiler maar levert wel 57.6 C, niet slecht.  We krijgen allerlei praktische tips wat wel en wat niet te doen, bijzonder leerzaam allemaal. Ook wordt inmiddels duidelijk dat we goed met elkaar overweg kunnen in de groep van inmiddels vijf man. Moet ook, want we gaan op weg naar Stünzel en dat is meer dan drie uur rijden nog.

Demo Biomeiler

Nog een onverwachte wending

Onderweg even langs de bakker en dan zegt Heiner opeens dat we straks langs een leuk object komen dat hij maar niet uit zijn  hoofd kan krijgen. Of we wellicht zin hebben om dat Wasserschloss (kasteel met slotgracht) even te bekijken.... Werkelijk, idyllisch, slotgracht, torens, prachtige tuin, bossen een waterrad, bijzonder mooi en geheel leeg voor slechts vier ton te pachten of voor 1.8 miljoen euro te koop. Heb helaas al een project, dus laat deze even lopen.  Maar wel weer wederom een aangename verrassing tijdens deze trip.

Een prachtig kasteeltje

We komen gelijk met Bert en Nick uit Nederland in Stünzel aan. Bert maakt snel de lekkende kraan, Nick zet koffie en ik leid de club het pand rond.  Snel treffen we de voorbereidingen voor het seminar want de mensen staan over een uur voor de deur.  De meest Duitsers die ik uitgenodigd heb zitten in de hout of verwarmingsbranch en verder zijn er de verschillende geïnteresseerde buren.  Ik hoop natuurlijk op termijn een gestage stroom van te hakselen groengoed te krijgen, en dus leek met dit seminar een goed moment om iedereen hiervan op de hoogte te stellen en een netwerk op te bouwen. Er kwamen alleen wat meer mensen dan verwacht, ik meen iets van 21.

Hackschnitsel keuren

Het seminar duurt twee uur en is zeer interessant. Niet iedereen gelooft er overigens in, maar dat had ik ook niet verwacht, het is best wel een onconventioneel systeem en er zijn nog geen 100 van die dingen in heel Duitsland. Toch fijn dat de mensen wel komen en aandachtig luisteren. Halverwege wordt er een voedzame maaltijd in het café aan de overkant geserveerd, heerlijk! Na het eten volgt dan het tweede deel van het seminar en een gezellige na-borrel waar alle details nog eens werden nagesproken en de plannen steeds concretere vormen beginnen aan te nemen.

We gaan er voor!

Zaterdags, bepalen we de optimale precieze plek. Dit is op 20 meter rechts voor het huis naast de sering. Het is de bedoeling het ding gedeeltelijk in te graven zodat het beschut is en minder opvalt. Verder bedacht Arie dat het een goed idee is het verder te omringen met houtblokken, die ook als trap fungeren zodat je vandaar op de bult kan kijken. Een echt Wittgensteinse oplossing om het ding te camoufleren met houtstammen. We maken verder een boodschappenlijst van benodigde onderdelen en bestellen direct via E-bay.

Filmcrew in actie

Wout en Peter Jan leggen alles vast op video, en gaan straks verder met deel twee als we daadwerkelijk gaan bouwen in oktober. Heel veel werk, maar het beloofd een mooi document te gaan worden, ben nu al erg nieuwsgierig.

Ik ben er inmiddels wel van overtuigd dat de biomeiler de goede stap is voor de verwarming van het  Gasthaus, hier gaan we veel plezier aan beleven, sterker nog dat doen we nu al.  De trip alleen al was zeer inspirerend, het seminar was leuk (iets om vaker te doen in het huis) en het gezelschap was leuk.

Er is nog wel een open praktisch punt, hoe kom ik in Stünzel aan (veel) loofbomen snoeiafval ? Dat lijkt heel makkelijk maar is het niet, blijkt inmiddels dat dit in Duitsland heel duur is om dit te kopen. Dit wordt allemaal opgekocht door houtsnipper bedrijven die het hakken en laten drogen. Met name dat laatste maakt het duur, ik heb al genoeg aan nat / grof spul (4-6cm bij 2cm).  Ben dus druk al mijn contacten aan het aanspreken momenteel. Tips welkom. Ik blijf optimistisch, zoals de Duisters zeggen: "das kriegen wir hin".