2015 eindigt met een koude douche

De "koude douche"

Nu de tegellijm na twee week afwezigheid wel droog zal zijn, was het tijd om de kranen, toiletpot en douchekop te installeren om vervolgens eens een lekkere warme douche te nemen, ik kijk er al een jaar naar uit namelijk.  Dat afmonteren is altijd weer een spannend klusje, want je wilt niet in de leidingen boren of de nieuwe tegels beschadigen. Voorzichtigheid is geboden!

Een paar uurtjes later, zonder dat er in  de buizen is geboord kunnen dan eindelijk douchen, mijlpaal!  Aanvankelijk  was de douche heet, te heet zelfs, maar toen ik hem dan eindelijk goed had afgesteld kwam er alleen nog maar koud water uit, en dat bleef zo...... Domper. Inspectie in de geiser leert dat er wel stroom op staat, dus dat kan het niet zijn.  Na nadere bestudering van de handleiding weet ik dat of de stuur-elektronica stuk is, of de temperatuursensor niet vast zit, of het verwarmingselement is kapot. Al met al niet meer snel te repareren of te vervangen.

Pot hangt, nu nog een zwarte bril

Ook het ophangen van de toilet pot was nog wel even een klusje, mede omdat de tegelzetter de gaten voor de stalen ophangpennen niet helemaal precies had  uitgemeten, zodat deze wat opgerekt  moesten worden. De pot hangt nu, al is het wel wat laag (vloer is hoger gekomen dan de planning vermoed ik), misschien toch maar te zijner tijd vervangen door een extra hoge pot zoals deze Ideal Standaard, al zijn die wel stervens duur. Verder zijn we nog op zoek naar een ouderwetse zwarte wc-bril, deze blijken nog lastig te vinden tegenwoordig.





Ondanks de koude douche toch een guten Rutsch im 2016!

Tegels zoeken en vinden voor de badkamer

De badkamer in wording gaat een  Art Deco, Amsterdamse School, jaren 30 stijl (1930) krijgen. Daarvoor hebben we stad en land afgezocht voor de juiste tegels. Uiteindelijk zijn we geslaagd en hebben we alle benodigde tegels bij elkaar geharkt en is de tegelzetter al enige tijd bezig ze te plaatsen, nu al zeer tevreden met het resultaat, het wordt prachtig.

Het Art Deco Motief

In de Art Deco / jaren 30 stijl wordt er met verschillende kleuren en randjes gewerkt. Wij hebben gekozen voor muren met een donker groene onderkant, en een licht gele bovenkant. Het geheel wordt in halfsteensverband gelegd in combinatie met zwarte randjes. Verder doen we de vloer met witte tegels met een zwarte rand.

De tegels zijn in de loop van het afgelopen jaar bij elkaar verzameld uit rest partijtjes uit Rotterdam, Den Haag en Zwolle. In Den Haag gingen we voor een bepaalde lichte gele tegel uit een jaren dertig woning, eenmaal daar bleek de man nog veel mooiere gele tegels te hebben. We hebben toen beide partijen maar mee genomen, de auto zakte toen wel bijna door de veren, dus we moesten twee keer rijden. Uiteindelijk was het tweede partijtje net genoeg en nadat we alles hadden afgebikt kon het worden verwerkt.

Tegels afbikken

De randjes en vloertegels komen uit Zwolle, bij de leukste tegelwinkel van Nederland vandaan: www.baukjemaakthet.nl. Baukje denkt heel erg met je mee en helpt je het juiste patroon samen te stellen. Ze heeft ontzettend veel mooie oude tegels op voorraad en laat je er al adviserend mee spelen, totdat het juiste motief is bepaald. Daarna rekent ze precies voor je uit hoeveel tegels je nodig hebt, en dat is wel erg fijn als je met niet standaard motieven werkt.

De douchevloer

Via de Duitse werkspot genaamd Myhammer ben ik aan een goede tegelzetter in de buurt gekomen. Aanvankelijk ging het wat chaotisch omdat de mannen ook nog allerlei andere klussen hadden. Maar nadat ik duidelijk had gemaakt dat het vooral goed en secuur moest gebeuren, en ik liever had dat ze tijd namen dan constant heen en weer te vliegen, gaat het nu goed. Ze nemen de tijd en tegels zitten er mooi strak en recht op, ondanks dat de muren behoorlijk scheef in alle richtingen zijn. Er is nu nog een ochtend nodig om de laatste vloertegels en voegen af te maken. Daarna kunnen we dan gaan beginnen met het monteren van kranen, wc potten en het verven van de kozijnen. Wordt vervolgd.

Hieronder nog enige making of plaatjes.

Een b\adkamer in wording

Herfst 2015

Appels plukken

Nu de herfst zich volledig manifesteert, blaadjes van de bomen, storm, regen, heb ik eindelijk eens tijd om vanaf de bank een kleine foto blog te maken met onze herfst 2015 belevenissen.  Al die tijd is het prachtig weer geweest waarvan we zeker lekker hebben kunnen profiteren.

Appels persen tot sap

De buren hebben zo veel fruitbomen dat we mochten komen appels oogsten omdat het anders aan de vogels verloren zou gaan. Denk dat we drie cementkuipen vol appels hebben geoogst, en er is nog steeds genoeg voor de vogels.

Een week later kwam er een mobiele fruit persinstallatie in het dorp, en werden de appels tot heerlijk sap verwerkt. Appels er in en pakken van vijf liter heerlijk bio appelsap er uit. De mobiele appelpers was ook aangekondigd in de krant,  en zorgde voor flink wat aanloop in het dorp. Mensen kwamen vanuit de hele regio met mandjes met appels, ze zijn de hele dag bezig geweest met persen. De resten worden meegenomen door jagers, die ze als lokmiddel gebruiken voor herten. Ik denk er over ze volgende te vragen of ik de resten mag verwerken in een nieuw te bouwen biomeiler.

Winterklaar maken

Nu de winter in aantocht is hebben we al het twee jaar gedroogde hout naar binnen gebracht, zodat we lekker kunnen stoken deze winter. Het zal ongeveer negen kuub zijn, en ik hoop dat het genoeg zal zijn.

Binnenshuis  hebben we ook allerlei  wintervoorbereidingen gedaan, zoals het dicht timmeren van het ingewaaide luik in de hooischuur. Daarvoor moesten we wel eerst een steiger bouwen, maar daar hebben we ervaring mee. Op zolder nog een paar bekende stuifsneeuw kieren dichtgemaakt, goten leeggehaald, bladeren opgeruimd en alle los staande dingen uit te tuin naar binnen gebracht. De winter mag komen nu.

Klussen

Steiger bouwen, luik dicht maken, verf afkrabben

Geklust werd er ook, verf afkrabben, tempierungsbuizen in de leem zetten (bijna klaar nu), gaten dichten, plafonds dichtmaken tussen de toiletten, en een lekkende rioolbuis dicht maken. Verder natuurlijk tegels bikken, want ook het werk in de badkamer loopt nog steeds door, daarover volgende keer meer. 

Lekker eten deden we ook, en er is er weer een hoop opgeruimd en schoongemaakt.

Een eekhoorntje heeft ons zeker een uur vermaakt met het verzamelen van mos bolletjes in de es bij de oprit en deze te verplaatsen naar een verlaten nest twee bomen naar links. Mooi om te zien hoe snel en behendig zo'n beest is.

Eekhoorn in actie

Het huis eens van een heel andere hoek

Blijft een plaatje

Slopen! Want op een niet vlakke muur kan je niet tegelen

Hakken, breken en opruimen

De mannen kwamen binnen, pakten hun waterpas en voordat deze de muur raakte was het oordeel al geveld: scheef! Hier kunnen ze niet mee aan de slag, dit valt eenvoudig weg niet even snel te corrigeren. Ze hadden de vorige week al gemeld dat de muur niet recht was en dat zij dat ook wel konden oplossen. Ik vond echter dat onze oude Maurer die dit had veroorzaakt het toch echt zelf moest oplossen, bovendien leek me hier wat tijdwinst te boeken.

De oude Maurer kwam langs en constateerde dat ik toch echt gelijk had, schots en scheef dus, en zou het wel even fixen. Zelf was ik bezig met andere dingen en vier uur later melde hij zich af. Het leek me niet nodig nog even te kijken, had er alle vertrouwen in.  Ja, dat bleek dus vandaag een stomme fout, want de muur was nu wel horizontaal recht maar verticaal totaal niet. Daar kunnen de tegelzetters dus niks mee, en na een korte discussie is het advies: slopen!

What a bummer / So ein Mist

Onze oude Maurer wordt blijkbaar te oud voor dit soort kritische klusjes, ik vertrouwde hem al niet meer buiten op een steiger, maar ook dit binnen werk wordt blijkbaar te complex op een zekere leeftijd (75+). De handige jongens uit het Oostblok zullen het wel fixen morgen, en wij hakken 's avonds nog de muur weer kaal, er moet namelijk 4,5 cm af, in plaats van bij. Zaterdag na twaalven beloven ze te komen, want eerst nog een andere klus verderop. Om 16:00 nog steeds geen stukadoors/tegelzetters te zien, die valt toch niet meer onder de culture verschillen hoe tijd te interpreteren zoals het Limburgs kwartiertje te laat, het Duitse half uur te vroeg, of het Spaanse mañana. Of toch wel...., het laatste blijkt het geval en onze mannen komen de volgende dag op zondag zich al excuserend melden om alsnog met de klus te beginnen.  Deze stukadoor blijkt wel te weten hoe het moet en is in een half uur klaar met het super strak afstucen van de wand waar de oude man vier uur over deed. Dat beloofd alvast veel goeds, want we gaan een moeilijk Jugendstil tegelpatroon doen en we hebben echte een goede tegelzetter nodig, vind ze maar eens.

Zo kan het ook

De vloer is inmiddels geëgaliseerd en ligt nu te drogen tot de mannen de volgende keer weer komen. Heb ze wel verteld dat ik geen haast werk wil, en dat ze eerst maar hun andere klussen af moeten maken zodat ze uitgerust kunnen tegelen.

Het duurt dus nog even voor we douchen kunnen, maar blog-stof levert het genoeg op en ook het inzicht dat de ene stukadoor de andere niet is.

Taal dingetje: een tegelzetter in het Duits is een Fliessenleger, de Duitser legt de tegels dus neer ( doet ie alleen de vloer dan ?) en de Nederlander "zet" ze. Dat  "legen" of  "zetten" ging vroeger in cement, nu gebruikt men lijm, dus beter kan het tegenwoordig een tegelplakker of Fliessenkleber worden genoemd.

Hoe een rol teflon een dag meer werk oplevert

De hoofdschuldige

Veel planning, geduld, doorzettingsvermogen, omgaan met tegenslag, honderden koppelingen, diverse kranen en tientallen meters leiding waren er nodig om de nieuwe douche aan te sluiten op de water voorziening. Eigenlijk zou het gisteren al hebben moeten werken maar door aankoop van foute teflon-tape eindigde de dag gisteren met diverse lekkages en wateroverlast. Vandaag (zaterdag 17 okt) met nieuwe moed alle problemen opgelost en nu werkt het systeem zoals we wilden, dit is echt een mijlpaal in het project.

Water

Vorige keer hadden we al bijna al het voorbereidende werk gedaan en nu was het moment gekomen dat het nieuwe water systeem op de hoofdleiding kan  worden aangesloten. De fout aangesloten biomeiler leiding wordt ook gelijk gefixed, en nu zit er onder de geiser een drieweg-kraan waarmee je kan kiezen of je voorverwarmd biomeiler water of koud leiding- of bronwater gebruikt. Om het systeem aan te sluiten moest het water even worden afgesloten, en we maken gebruik van de gelegenheid om ook de vulkraan van de verwarming te verplaatsen, want die zit nu nogal onhandig plaats onder de kelder trap.

Nieuwe 22mm hoofdleiding met aftakkingen voor biomeiler, etc.

Nadat het het water weer is aangesloten blijkt er helaas lekkage te zijn. Water stroomt zo'n beetje uit alle koppelingen met een schroefdraad. Hoofdschuldige blijkt dus de nogal inferieure teflon tape te zijn, deze is veel te dun en hadden we gelijk moeten afkeuren. Nu moeten we helaas behoorlijk wat koppelingen weer los halen en opnieuw in de tape zetten. Gelukkig had ik nog een rolletje uit 1980, welke nog in prima staat is en waarmee de lekkage is opgelost.

Waterschema

We hebben nu in de kelder een uitgebreid watersysteem, waarmee je kan kiezen of je leiding- of putwater gebruikt, een vulkraan voor de verwarming, dikke leidingen naar de douche zodat we genoeg druk houden, een wasmachinekraan, een verbinding met de biomeiler en warm waterpunt met biomeiler opgewarmd water.  Verder gebruiken we indien we koud leiding- putwater de geiser insturen een warmtewisselaar rond de afvoerpijp.

 

 

Stroom

Krachtstroom unit in meterkast

De geiser is een Stiebel Eltron DHB-E 24 KW geiser waarvoor we een krachtstroomleiding naar de meterkast hebben moeten leggen. Dit 6mm2 is zo stug dat je tang nodig hebt om de losse draden te buigen. De meterkast is zo gemaakt dat indien je de geiser gebruikt de warmtestaven in het buffervat via een relais automatisch worden uitgeschakeld om overbelasting te voorkomen. Ik had de kabel aanvankelijk op de verkeerde plek in de meterkast aangesloten, gelukkig had ik nog net genoeg kabellengte om het probleem op te lossen.

Nadat het water en de stroom was aangesloten konden we voor het eerst warm water tappen, spannend, want de geiser is een tweedehandse en dus weten we niet of deze het doet. Gelukkig doet hij het wel en ik ben blij met het hete water dat er uit komt, stel je voor dat dat niet zo was. Wel grappig dat zo'n elektrische "Durchlaufhitzer" totaal geen geluid maakt, en uiteraard geen schoorsteen nodig heeft. Waarom zie je die dingen niet in Nederland ?

Geiser en leidingen

Ongelooflijk hoeveel werk er in is gaat zitten, er zijn zoveel onderdelen en aspecten, en overal moet aandacht en tijd aan worden besteed anders werkt het niet zoals je wil en krijg je in het slechtste geval lekkage. Nu tegelen, kranen monteren, wc pot plaatsen en de douche is klaar voor gebruik.


Update: er komt een druppel uit een koppeling, pfff
Update 2, we hebben tegels en morgen komt er een tegelzetter kijken

Nieuwe mensen, nieuwe inzichten

Waterleidingen

Eén van de leuke dingen van het Stünzel project en deze blog is dat er spontaan mensen reageren, langskomen en uitroepen dat ze ook graag een keer mee willen helpen. Meestal blijft het bij een dergelijke uitroep en wordt de daad zelden bij het woord gevoegd, maar als het dan wel gebeurt staat dat vaak garant voor een interessant weekend.

Van de zomer kwam Alexander en familie al een keer spontaan op bezoek bij ons, hij volgde mijn blog al enige tijd en wilde wel eens de biomeiler van dicht bij zien. Toen we dan ook nog een hout beeldhouwers festival organiseerden had hij nog een reden om langs te komen. Van de zomer hadden we een leuk gesprek en hij beloofde een keer een klusweekend mee te helpen. Afgelopen weekend was het  dan zo ver en reden we gezamenlijk richting het Gasthaus.

Riool van badkamer

Bert en Luuk kwamen we ook, dus uiteindelijk waren we met zijn vieren, een clubje mannen het best te typeren als een bont gezelschap met totaal verschillende achtergronden, het klikte wonderwel!  Alexander heeft ook een IT achtergrond net als ik zelf, dus al snel hadden we interessant IT praat. Verder weer veel geleerd over voeding en de effecten op lichaam en geest, boeiend! Alexander volgt een strikt dieet (Weston Price of hier)  dat lijkt een beetje op koken uit grootmoeders tijd,  met uitsluitend biologische groente en vlees, uit eigen buurt, zelf afgehaald en gekeurd. Hij heeft er veel baat bij en voelt zich stukken beter dan vroeger, zonder medicijnen.

Voegen met leem

Gewerkt werd er ook, en er zijn weer flinke vorderingen gemaakt met het aansluiten van de badkamer op het riool en de waterleiding. Kamer 1 is ook gelijk voorzien van een riool- en wateraansluiting zodat deze kamer ooit als luxe aparte unit met eigen keuken, douche en wc gebruikt kan worden. Dat wordt vechten om kamer 1 vrees ik.  In de kelder is een compleet kunstwerk van waterleidingen gekomen om het systeem op leiding- of putwater om  te kunnen schakelen in combinatie met warm biomeiler-water.  Nog een paar dingen, lees foutjes eh.. voortschrijdend inzicht en vergeten onderdelen, en dan kan het (warme) water gaan stromen.

Leidingen weggewerkt

Daarnaast zijn er weer koperbuizen in de muur geleemd, en hopelijk krijgen we dat ook nog af voor de winter. Sommige koperbuizen hingen nog los en verwarmden de lucht, dat is niet efficiënt, veel beter kan de warmte in de muur accumuleren. Het is wel een pittige klus want alle sleuven zijn te smal gemaakt zodat je er maar moeilijk leem bij in krijgt. Bij toekomstige sleuven gaan we dat anders doen, iets dieper uitfrezen en en bredere gleuven maken, denk wel vier centimeter in plaats van twee.  Leuk om te zien is  verder dat bijna iedereen enthousiast wordt over leem als bouwmateriaal. Meeste mensen kennen het niet, maar als men er eenmaal mee gewerkt heeft is men blij.

Niet doortrekken als het riool open ligt.....

Volgende stap badkamer aansluiten

Wilde zwijnen eten afscheiding op

Terwijl de wilde zwijnen de tuin omspitten, de bloedmaan op ons neer straalde, de zon drie dagen volop scheen concentreerden wij ons op de badkamer en de woonkamer.

De badkamer mag dan wel tegelklaar zijn, we hebben nog steeds niet alle benodigde tegels in huis, dus dat schiet niet op.  Verder moest de geiser nog worden opgehangen, de afvoer nog worden aangesloten op het riool en ook de badkamerkranen moeten nog worden verbonden met de waterleiding.

Afvoer

Laat ik beginnen met de afvoer, bij het douchen spoel je eigenlijk heel veel kostbaar warm water weg, water dat je net hebt verwarmd met veel kostbare energie wordt binnen luttele seconden alweer het riool ingestuurd, dat is zonde en er bestaan hele mooie producten om deze warmte nog gedeeltelijk terug te winnen. Ik heb gekozen voor een twee meter lange afvoerbuis met warmte wisselaar, de buitenkant van de 6 cm dikke buis is de waterleiding en de binnenste 5 cm is de afvoer. Het warme water dat wegstroomt verwarmt zo het koude douchewater alvast voor, dat scheelt dus weer energie bij het verder opwarmen, tot wel 40 - 60% schijnt.

afvoer met warmtewisselaar

De afvoer moet verder op het riool worden aangesloten, en nu we daar dan toch me bezig zijn maken we ook alvast een aftakking naar kamer 1, mochten we daar ooit nog een los appartement willen realiseren.  Aankomend weekend hopen we dit verder aan te sluiten.

Aanvoer koud water, put en/of leiding

Omdat we een negen meter diepe open waterput hebben met vers en schoon bronwater leek het mij wel een goed idee de badkamer en dames- en heren wc's hier hun water vandaan te laten halen. Maar omdat ik niet helemaal zeker weet of het allemaal gaat werken qua waterbeschikbaarheid het jaar rond, druk en waterqualiteit leggen we een dubbel watercircuit aan, een buis naar de put en een naar de watermeter. In kelder kunnen we dan naar believen de bron kiezen. Bijkomend voordeel is dat in Duitsland je rioolheffing één op één gekoppeld is aan het leidingwaterverbruik, dus minder belasting betalen bij gebruik van de put.

Warm water
 

Geiser

In Nederland zijn we gewend warm water te maken met een geiser op gas, en toen we net het pand introkken ging ik met al mijn onwetendheid op zoek naar een butagas geiser. Inmiddels weet ik beter, en ben ik er achter gekomen dat half Duitsland warm douchewater maakt met een zogenaamde "Durchlaufhitzer" op elektriciteit. In iedere bouwmarkt liggen deze zeer compacte apparaten, waarbij onze Nederlandse gasgeisers toch wat lomp overkomen. Je stopt er minimaal 220 Volt in,  maar beter is 3x400Volt indien je krachtstroom hebt (merk Eltron), en dat levert een hoop warmte. Dit vereist dan wel weer een speciale stoppengroep in de meterkast en een extra dikke kabel naar de meterkast. Voordeel is verder dat je geen rookgasafvoer nodig hebt.

Om verder kosten te besparen op stroom gebruiken we dus de hierboven beschreven afvoer met warmtewisselaar, die het ijskoude Wittgensteiner water alvast kan voorverwarmen. Maar ook voor de biomeiler trekken we een extra leiding zodat we ook deze warmte kunnen gebruiken indien we dat willen.

250 Euro onderdelen

Al met al een hoop  denkwerk, schetsen en werkvoorbereiding dat uiteindelijk ons in de bouwmarkt bracht en ons met een kar vol spullen a 250 Euro weer naar buiten liet keren, en dat alleen maar om de boel aan te sluiten.

Blijkbaar val ik in herhaling, ik lees nu net dat ik dit verhaal al eens eerder heb gehouden toen was ik op zoek naar een ijzeren deur. De deur is niet gevonden, dus dat laten we maar even. Er zijn gelukkig wel vorderingen sinds dat artikel, nu maar hopen dat douche voor de winter af is.

Verder zitten de raamlijsten er weer op, dat liep vorige week wat vertraging op door een fout spijkertje.

Sla geen spijkers in de muurverwarmingsbuizen!

Het lek

Ja er gaat ook wel eens wat mis bij ons. Niet altijd loopt het allemaal voorspoedig, dingen duren ook lang of heel lang, andere dingen vallen tegen, sommige dingen gaan stuk, en weer andere dingen hebben het nooit gedaan. Dan houdt de kettingzaag er ook nog mee op, en blijkt de nylondraad in de bosmaaier niet meer los te krijgen. Ook koop ik wel eens het verkeerde ding, of er blijkt achteraf dat ik iets helemaal niet had hoeven kopen, of nog erger dat ik iets gekocht heb wat ik gewoon al had maar alweer vergeten was. Diverse lekkages waren er waarbij het water uit het plafond kwam, de hele keuken blank stond, of de heren wc. Dit weekend kwam het water uit de muur. Om nog maar te zwijgen over de rekening dit weekend van 600 Euro met extra stroomkosten die niet waren voorzien, pfffff maar snel aan de zonnepanelen. 

geverfde ramen grondverf)

In de woonkamer zijn we nu aan de afwerkingsfase begonnen, want de stroom zit er in (met dank aan Kees), en ook de verwarming is af (op de plintbuis na). De kozijnen zijn gelukkig afgebrand en geschuurd, en tijdens deze klus zijn in het oude en nogal dunne glas her en der  kleine barstjes ontstaan. Twee van de barsten zijn echter doorgescheurd en eigenlijk zouden deze ruiten dus moeten worden vervangen. Heb echter nog even geen zin in, want dan moet ook de buitenkant weer worden geverfd en daar ben ik mentaal even nog niet aan toe, voor zover je mentaal aan zoiets toe kan zijn natuurlijk.

Verploeg in actie

Afgelopen weekend zijn we begonnen met het verven van de kozijnen met rotzooi vrije bio-verf van het merk Copperant, mooi spul dat werd getipt door Ernst de  Nobel de ecoschilder dank hier voor. Deze verf is vrij duur maar dat win je terug omdat het goed dekt en je er uiteindelijk minder van nodig hebt, en dus ook minder werk hebt.  Mijn vrouw, dochters en vriendinnen zijn de hele dag bezig geweest om deze klus te klaren, puik werk hoor! 

Vader en zoon repareren een lek

Als laatste konden de kozijnlijsten weer terug geplaatst worden en hierbij sloeg ik de spijker op de kop, maar net op de verkeerde plek. Waarop Rixt zegt "pap er spuit water uit de muur, warm water". Ai... precies in de temperierungsleiding, dat is op zijn zachts gezegd vrij dom! Van boosheid gooide ik mijn hamer uit het raam, we hebben nog een hele tijd moeten zoeken tussen de planten om hem terug te vinden. Gelukkig kunnen we ieder verwarmingscircuit apart afsluiten, dus we zitten gelukkig niet in de kou. 

Repareren was helaas alleen maar mogelijk door een heel stuk buis weer uit de leem te kappen, een stukje buis te vervangen met twee sokjes en vervolgens het geheel weer in de muur plaatsen en weer dicht te stucen. Jammer, maar gelukkig zitten we nog in de opbouwfase en is de schade nog vrij klein. Volgende keer iets beter opletten, dit wil ik niet nog eens meemaken.

 

Toch blij met verfwerk, het wordt vanzelf een paleisje! We waren in het kader van de open monumenten ook nog even in een erg  oud en vervallen vakwerk leemhuis is Bad Laasphe, erg mooi maar heel veel werk, vergeleken daarmee zijn wij al bijna klaar.

De Pelgrim

Welkom Dominique

Het is al vaker gezegd, ook als we niet in Stünzel zijn beleven we toch dingen in Stünzel.  Ook afgelopen was dit weer eens het geval. Er had zich een reiziger gemeld aan de deur van het Gasthaus, de buren zagen hem en stonden hem te woord. De man vertelde op een pelgrimstocht te zijn en vroeg of hij mocht overnachten.  Via Whatsapp werd er aan ons gevraagd of dat goed was. Uiteraard stemmen we hier mee in, want pelgrims weiger je niet lijkt me.


De man komt uit Frankrijk en heet Dominique en loopt al jaren door heel Europa. Hij kwam nu van Schmallenberg en was onderweg naar Passau (Oostenrijk) om van daaruit naar Polen te gaan.  Hij heeft een alleraardigst  briefje achter gelaten in verschillende talen. De eerste zin is  Zweeds  (met dank aan Hubertus), daarna stukjes Frans en Italiaans. Met hulp van de vaste blog lezeressen Sil en Marjolein hebben we het kunnen vertalen in:

Leuk briefje

"Hartelijk bedank voor het overnachten. Veel dank voor je gastvrijheid in dit antieke "gast-huis". Dat God je moge zegenen en op de weg naar de vrede en de broederschap leiden. Ik ben pelgrim vanaf 1996 en mijn motto is vrede in de wereld. Ik zou een vogel willen zijn en de wereld vanaf de hoogte willen zien. Vrede en goeds."

Wat is een pelgrim eigenlijk ? De Wikipedia zegt: Redenen voor het ondernemen van een bedevaart (pelgrimage) zijn om over een hogere waarheid, God of het leven na te denken; om respect te betuigen; om inspiratie te verkrijgen; om tot bezinning te komen; om een poosje afstand te nemen van een hectisch dagelijks bestaan; om 'de ervaring'; 'om er geweest te zijn'; of om andere mensen te ontmoeten.

Volgende etappe

Vind je het dan niet eng zo maar een wild vreemde in je huis te stoppen, zonder dat je er zelf bent ? Tja, wat is er anders aan een pelgrim dan een willekeurige vakantiegangers die een huisje huren? Ik heb altijd begrepen dat je pelgrims altijd onderdak verleent, zo zijn de conventies aan een lange afstands-wandelpad (E1). Ik ben ook niet zo bang voor onbekende mensen, hij had vast veel hele interessante verhalen, jammer dat we er zelf niet waren, had graag met de man gekletst.

Het past ook wel bij de traditie van het huis, dat immers altijd open is geweest voor reizigers, toeristen en niet te vergeten vluchtelingen. Na de tweede wereldoorlog is het huis jaren  toevluchtsoord geweest van gevluchte Duitsers uit heel Europa. Ja, ook vele Duisters waren ooit zelf vluchteling in 1945 en niet te vergeten 1989 voor Ossi's die, net als de vluchtelingen van nu, ook via Hongarije vluchten. Ook vandaag zijn er weer mensen op de vlucht voor de oorlog. De geschiedenis herhaalt zich helaas, het is maar goed dat er ook nog steeds mensen zijn die in vrede geloven. Het gaat je goed Dominique!

Biomeiler na 10 maanden stabiel rond de 55 - 60 graden.

Eind April - Rond 60 graden

Hoog tijd voor een biomeiler update, de vorige update was in februari.

Sinds de winter rond 10 april toch echt wel over was, en er geen nacht temperaturen van -10 C meer werden bereikt, ben ik aanmerkelijk minder energie uit de biomeiler gaan onttrekken. Dit had gelijk effect op de temperatuur van de biomeiler, langzaam begon deze op te lopen en na drie weken werden weer temperaturen over de 60 C gemeten. Heb zelfs even helemaal geen energie genomen, en toen begon de biomeiler zelfs de 70 C te naderen.

Rond begin mei was de temperatuur in de verwarmde delen van het huis rond de 13/14 graden. Buiten fluctueert het de laatste drie weken van mei tussen de -2 en +17, gemiddeld ongeveer 9 dus. Met deze binnen temperatuur blijft het huis mooi droog en dat merk je. Het is een enorm verschil met voorgaande jaren, en je voelt duidelijk een beter binnen klimaat. Uiteraard heeft het tempierungs warmte afgifte systeem hier ook een grote rol in, ben blij dat het werkt in combie met de biomeiler.

begin juni (Stunzelfest)

Inmiddels is het eind augustus en de biomeiler is stabiel rond 50 a 60 graden. De bult is inmiddels aardig gekrompen, en dat heeft geresulteerd in een verzakking van de tyleen-slangen, die op zijn beurt de biomeiler-thermomterdraad hebben doen breken. Nu kunnen we dus niet meer zien bij de bult zelf hoe warm deze is, gelukkig kan ik nog wel van het binnenkomende water de temperatuur meten, en daar gaat het natuurlijk om.  Bij de volgende moeten we nog beter letten op deze verzakkingen en hiermee rekening houden bij de bouw.

Tomaten

Met de biomeiler is het uiteindelijk de kunst de energie afname nooit meer te laten zijn dan de hoeveelheid energie die de biomeiler kan leveren op een ieder moment. Dit vereist een nieuwe soort sturing die ik samen met mijn zoon en Stichting Biomeiler aan het ontwikkelen ben. Komende winter gaan we hiermee preciezer het vermogen meten door middel van temperatuur sensoren in de aan- en afvoer van warm biomeiler water, en we plaatsen sensoren in het afgifte systeem plus we  installeren een pompsnelheidsmeter. Met deze gegevens kunnen we ieder moment het vermogen van biomeiler bepalen, en daarmee de maximale afname regelen.

Voor dit ontwikkeltraject is een eindeloze hoeveelheid geduld en doorzettingsvermogen nodig, te meer omdat we dit naast ons gewone werk en studie doen, maar we komen er!

Oost Indische kers

Mijn grote hoop is nu dat de biomeiler het nog genoeg vermogen heeft om ons nog een winter door te helpen. Zoals het er nu naar uit ziet gaat dit lukken. Met Stünzelfest 2016 kunnen we dan top kwaliteit compost gaan verkopen. U kunt nu al vast reserveren.

Mid winter 2014/2015

Nog een keer de E1 en het Holzbildhauerfestival

Het eerste Stünzeler internationale holzbildhauer festival is voorbij en was een groot succes mede dankzij de zeven hoog zomerse dagen op rij. Inmiddels is de boel opgeruimd en heeft de Dauerregen ingezet, perfecte timing van de weergoden!  OK, nog een keer een Holzbildhauer blog dan!

Wat over blijft zijn nog vijf  beeldhouwwerken die te koop zijn voor de liefhebber. Het werk van de Zwitser Martin Bill blijft in Stünzel omdat het de E1 langs Stünzel verbeeldt, dat zou nergens anders kunnen passen.  Er wordt inmiddels gezocht naar een passende mooie plek in het dorp, keuze uit meerdere mogelijkheden, gaat vast goed komen (ik hoop natuurlijk stiekum hier voor de deur).

Kunstwerken te koop

Talloze krantenartikelen zijn er inmiddels aan gewijd, de WDR televisie en radio hebben een reportage gemaakt en ook Radio Siegen besteedde er aandacht aan.  In de kranten vinden we dit artikel, en deze, en deze, en nog een, en nog een recensie. Te veel om op te noemen, op de website staan nog meer, en komt tzt. het volledige overzicht. 

De WDR televisieploeg aan het werk

Met de kunstenaars op stap

Een aanfluiting

E1 lopers

Het was bijzonder leuk om met de kunstenaars een middag een stuk van de E1 te lopen, langs de Waldskulpturenweg. Dat paste natuurlijk mooi bij het beeldhouw-thema, want deze skulpturen staan  ook langs de E1. De Finse kunstenaar Risto Immonen is zelf ook landschapskunstenaar en had wel enige punten van kritiek waar ik me wel in kan vinden. Erg jammer bijvoorbeeld dat de grote vogel niet meer zichtbaar is want het hele gebied is dichtgegroeid, zijn ze vergeten te snoeien?  De kunstwerken liggen ver uit elkaar, er is echter voldoende ruimte om ieder jaar wellicht nieuwe dingen toe te voegen. Jammer ook dat het groene huis kapot is, zo is het een een aanfluiting kan echt niet zoiets.

Restaurant Glashütte

Aansluitend op de bijna 12 kilometer wandeling werden we door de eigenaar Edmund Dornhöfer van top restaurant Glashütte getrakteerd op een heerlijk culinair avondje in een prachtige ambiance. Behalve het goede eten is het gebouw zelf  ook bijzonder vanwege de grote hoeveelheid moderne en oude kunst.

Ik had het al gezegd in het vorige artikel maar ik noem nogmaals het feit dat het bijzonder leuk is om kunstenaars live in actie te zien. Nog leuker is dat het meerdere zijn, en dat je goed de verschillende manieren van werken kan observeren, erg leuk en interessant. Ook met deze inspirerende mensen spreken terwijl ze werken voegt toch wel echt iets toe, een veel rijkere ervaring dan hun werk in het museum te zien.

Verder resteren er de vele positieve reacties van de bezoekers uit de buurt, en  ook van ver weg, sommigen kwamen speciaal van honderden kilometers verderop. Een behoorlijk aantal bezoekers was duidelijk toerist en velen daarvan kwamen uit Nederland. Het was de hele dag van 's morgens 07:00 tot een uur of 20:00 een komen en gaan van belangstellenden, wat zelfs kleine files in het dorp veroorzaakte, normaal staan de bewoners bij de derde auto op een dag voor de ramen te kijken wie dat dan wel niet mag zijn, nu was het een gekkenhuis.

Terugdenkend blijft vooral een goed gevoel over, het was een mooie gebeurtenis en fijn om er deel van te hebben mogen uitmaken. Zou me niks verbazen als er een deel twee komt!

Recensies

 

Houtbeeldhouwers in actie

Bezoekers helpen een handje

Er ging ongeveer een jaar voorbereiding aan vooraf om het eerste internationale houtbeeldhouwersfestival in Stünzel te organiseren, de moeite was niet voor niks want we zitten nu midden in een geweldige goed bezochte happening.

Der Festplatz

Aan het begin van het bos ligt de "Festplatz", het is hier waar het jaarlijkse Stünzelfest plaats vindt. De plaats is zeer idyllisch gelegen tussen mooie grote beukenbomen met een doorkijk naar het dal, de ideale plek voor een houtkunst festival, immers alles draait om hout hier in Stünzel (Wittgenstein), en het is goed dat ook dit culturele aspect van hout eens in de spotlights komt. Vanwege het Stünzelfest is de plek permanent van stromend water, elektriciteit en toiletten voorzien. Ook zijn er overdekte hallen, zodat zelfs in geval van regen het gehele gebeuren naar binnen kan worden verplaatst indien nodig, gelukkig hebben we al dagen mooi weer en zijn  ook de verwachtingen goed.

Onze buurman Heinz (75) is de drijvende kracht achter dit festival, hij heeft tot zijn pensioen altijd als bosarbeider gewerkt en is na zijn pensioen als houtkunstenaar verder gegaan. Hij maakt prachtige objecten die hier in de omgeving op diverse plaatsen te zien zijn.

Contouren worden zichtbaar

Opening

Afgelopen zondag was de opening, een echte ouderwetse opening zoals je ze bij ons in Nederland niet meer ziet.  Verschillende notabelen kwamen opdraven om allen hun eigen redevoering te houden. Om te beginnen is er de kerkdienst die voor de gelegenheid op de Festplatz wordt gehouden, een briljante zet want je hebt gelijk een hoop (wat ouder) publiek. De dominee had een mooie speciale preek gemaakt over de verbinding tussen bos, mensen, cultuur en onze speciale opdracht fatsoenlijk met de schepping om te gaan. Ben geheel niet kerkelijk  maar sta volledig achter deze stichtelijke woorden.

Auch Frauen lieben Stihl (sponsor)!

Na de dienst komt de Ortvorsteher, de vertegenwoordigster van het dorp naar de gemeente, aan het woord. Zij heet  iedereen welkom en begroet alle genodigden.  Volgende spreker is  de burgemeester van Bad Berleburg die ook namens de burgemeester van Bad Laasphe spreekt om het kort te houden. Daarna een vertegenwoordigster van regio Wittgenstein, en als laatste de Graaf Henning von Kanitz die ook weer iedereen begroet en bedankt. En dergelijke begroeting is een opsomming van allerlei mensen van de organisatie, sponsoren en notabelen, die vervolgens andere notabelen begroeten, uiteraard met in acht neming van  de juiste hiërarchische verhoudingen. Aan de Graaf de taak  de honneurs van I.K.H. Prinzessin Benedikte von  Dänemark und S.D. Prinz Richard zu Sayn-Wittgenstein-Berlburg waar te nemen, die helaas hebben moeten afzeggen vanwege een sterfgeval. Hij introduceert vervolgens Heinz die op zijn beurt de kunstenaars introduceert.  Al met al een hoop plichtplegingen die je bij ons in Nederland  niet echt meer meemaakt op deze officiële manier.

Kunstenaars

Stünzel ligt in het midden van het lange afstandswandelpad E1 dat van de Noordkaap tot Sicilië loopt. Uit alle zeven landen langs dit pad zijn kunstenaars uitgenodigd. Helaas is het met de Zweed niet gelukt en zitten we nu met zes kunstenaars, maar dat mag de pret niet drukken. Een leuke Nederlandse link is dat de Noorse kunstenaar (Hubertus Schaper) een geboren Amsterdammer is die al sinds 1977 in Noorwegen woont. Ook de aanvankelijke Deense kunstenaar (Rene van Uden) bleek een Nederlander, maar hij is echter helaas plotseling overleden. Gelukkig hebben we met Kurt Schmidt een goede vervanger gevonden. Uit Duitsland komt de enige vrouw in het gezelschap: Martina Kreitmeier, een echte power vrouw die als geen ander een kettingzaag weet te hanteren en aan het einde van de dag met haar eigen perslucht generator haar haar weer in model brengt. Uit Italië komt de  jonge talentvolle Luca John Nash die normaal met steen werkt, maar laat zien ook met hout te kunnen omgaan. Uit Finland, of eigenlijk Lapland, komt ervaren kunstenaar Risto Immonen, en uit Zwisterland Martin Bill.

Kunstenaars in actie

Het is prachtige om te zien hoe alle kunstenaar een geheel eigen stijl van werken hebben, de een doet veel met de ketting zaag, de ander gebruikt een slijpmachine en weer anderen hakken met  beitel en guts het complete kunstwerk. De kunstenaars vinden het ook prachtig om zo buiten in de natuur met elkaar en met publiek bezig te zijn, een heel andere ervaring dan in de eigen studio.

Aanloop 

We zijn blij te zien dat al het werk in de web site door aanvankelijk mijzelf en later voornamelijk Jessica de Rooij (van Zaantraining) zijn vruchten afwerpt, de site wordt goed bezocht en er is de hele dag door publiek op de Festplatz dat enige uren blijft. Ook vele Nederlanders weten de weg naar het Holzbildhauer Festival te vinden, sommigen zijn er zelfs speciaal voor gekomen.  Zelfs maandagmorgen loopt er al weer een hoop publiek, zodat wij het nu al een succes vinden, we hadden deze aanloop niet durven dromen.

Naast het aanschouwen van de kunstenaars in actie, wat op zich al erg leuk is, zijn er nog allerlei randactiviteiten zoals diverse wandelingen met en zonder begeleiding, activiteiten voor kinderen, verhalenvertellers, zelf beeldhouwen, enzovoort.

Leuk voor mijzelf is dat een aantal vaste lezers van deze blog het festival hebben aangegrepen om het festival te bezoeken en gelijk ook onze droomplek even mee te pikken, vind ik erg leuk!

Voor uitgebreide foto series en verslaggeving check www.holzkunst-stuenzel.de