Blog over de zoektocht naar een bouwval / opknapper in het buitenland (Duitsland, Wittgenstein), het ecologische opknapproces tot droomplek / droomhuis, en de ervaringen met een tweede huis in het buitenland.
Ik leef al een week in de zenuwen omdat ik niet in Stünzel ben en daarom niet kan zien hoe de temperaturen zich in de biomeiler ontwikkelen. Laatste berichten waren van afgelopen zondag en de temperatuur was slechts een graad per dag gestegen sinds donderdag, dat gaf geen lekker gevoel.
Dat was dus de hele week slecht slapen en nagels bijten. Donderdag om 19:00 vertrokken we dan eindelijk naar Stünzel om te kijken hoe het er voor stond. Mijn zus Els en zwager Kees waren er ook en hadden al lekker de kachel aan toen wij om 23:15 aankwamen. Heel even zitten en dan in de donkere nacht door de bagger met een zaklamptaarentje de tuin in en kijken bij de biomeiler hoe het er voor staat. 55.5 C ik kon wel juichen, wat een opluchting dat het werkt.
Gezicht vanaf de straat
De volgende dag om 08:15 gelijk weer kijken op de dampende bult, en nu lezen we om 57.1 C, de temperatuur stijgt nog steeds dus.
Na aan het eind van de dag zitten we al boven de 58.
Buurman Heinz blijkt de hele week de standen te hebben bijgehouden, de grafiek ziet er zo uit:
Update inmiddels al op 58.1 en nog steeds steigende.
Verder een fatsoenlijk mangat gemaakt met oude stenen, nu nog een deksel.
Daar ligt het dan 120 kuub houtsnippers pal voor de deur en de voordeur is niet meer te gebruiken. Voor het huis ligt de Knöterich en ezelmest, en je denkt dat gaat nooit passen in de zeven meter grote cirkel en maximale hoogte van drie meter. De 44 graden die de bult verse houtsnippers voor de deur dan al heeft belooft gelukkig veel.
Voorbereiden
Een goede voorbereiding is het halve werk en daar waren we dan ook al weken mee bezig. We hebben gekozen om het ding half in te graven zodat hij goed beschut is tegen ijskoude wind en tevens ook makkelijker te vullen is. Daarna hebben we een geul van een meter diep gegraven naar het huis. In de geul hebben we een rioolpijp gelegd en daarin de tyleenslangen die de biomeiler verbinden met de verwarmingsinstallatie in het huis. Aanvankelijk hadden we de slangen los in de buis gelegd maar dat werd ons van diverse kanten afgeraden. Daarom hebben we het spul er weer uitgehaald en geïsoleerd en daarna weer terug geplaatst.
De volgende stap was het plaatsen van betongaas rondom. Deze moeten stevig aan elkaar vast worden gezet, omdat er enorme krachten op gaan werken en we niet willen dat de biomeiler uit elkaar barst door de druk.
Het graven van het gat en de geul, het leggen van de pijp en de bouwhekken hebben bij elkaar wel weer drie dagen tijd gekost. Maar we weten nu wel hoe we het een volgende keer (voor een tweede meiler) veel sneller kunnen doen.
De voorbereidingen
De "Brandstof"
Een biomeiler produceert warmte energie doordat bacteriën het het organische materiaal vercomposteren. Er wordt dus niks verbrand en er is dus geen echte brandstof, in plaats daarvan gebruiken we houtsnippers vermengd met heel veel water, duizendknoop en ezelmest. Deze ingrediënten moesten we wel eerst zien te krijgen, de Knöterich bleek vlakbij te zijn op een proefveldje van een failliete boer. De ezelmest komt van de buren, die er graag vanaf willen. De houtsnippers komen van wegwerkzaamheden aan de ander kant van het bos. De hakselaars gingen hiervoor met een gigantische hakker en twee trucs met 40m3 laadbakken dwars door het bos daar naar toe. Drie uur later was de klus geklaard en lagen er twee containers beukenhout snippers bij ons op de stoep, en de derde container stond iets verderop aan de weg.
Het valt nog niet mee om aan voordelige houtsnippers te komen. De houtsnipper prijzen in Wittgenstein liggen een stuk hoger dan in Nederland of bijvoorbeeld noord Duitsland. Dit komt doordat vlakbij Stünzel een RWE biomassa en pellet fabriek is, die alles wat brandt opkoopt en daardoor de prijs gigantisch opdrijft. Dit is een heel vervelend probleem dat ik niet van te voren heb voorzien, en daardoor koop ik nu dus veel te duur in (ongeveer 3x te duur) ondanks het feit dat ik nog heel veel korting heb gekregen. Vrees dat het bron materiaal de volgende keer van veel verder gaat komen.
Houtsnipperen
De opbouw
Voor de opbouw van de biomeiler werken we weer samen met de mensen van Native Power die dit altijd in een workshopachtige setting doen. In totaal lopen er inclusief de fantastische catering 17 mensen rond, bestaande uit vrienden, vrienden van de vrienden, familie en mensen die zich via native Power hebben aangemeld. Een bont internationaal gezelschap van Nederlanders, Duitsers en Engelsen die allemaal zeer goed met elkaar overweg blijken te kunnen en die er geen moeite hebben met de soms spartaanse situaties in het oude Gasthaus.
Voor de opbouw zijn we zo verstandig geweest een twee kuubs shovel met telescopische arm te huren, heel verstandig want 120m3 materiaal verplaatsen met een kruiwagen is natuurlijk geen doen. De shovel reed de hele dag heen en weer en de mensen in de meiler houden de boel nat met de brandweerspuit (geleend van de brandweer) en verdelen het spul. Om acht uur 's morgens begonnen we en om 18:00 was het werk klaar. De hele dag door kwamen er belangstellenden uit de buurt en verder (Paderborn) kijken. Ook de schrijvende pers is zeer geïnteresseerd en wij worden meerdere malen die dag geïnterviewd. De belangstellenden hebben allen interesse ook hun eigen energie kosten te verlagen, er waren er zelfs bij die jaarlijks 12.000 euro aan olie verstoken.
Grofweg hebben we de volgende bouwstappen:
Grondzeil, zodat de weglekkende vloeistof kan worden opgevangen en weer terug in het systeem kan worden gepompt
Laag houtsnippers aanbrengen
Slangen plaatsen en testen of ze niet lek zijn
Silonet er over voor de afbraak
Weer een laag houtsnippers met knöterich en ezelmest
Slangen plaatsen en testen of ze niet lek zijn
Silonet er over voor de afbraak
Weer een laag houtsnippers met knöterich en ezelmest
Slangen plaatsen en testen of ze niet lek zijn
Silonet er over voor de afbraak
Afdekken met nog grotere laag houtsnippers met knöterich en ezelmest
Alles ondertussen nat houden met veel water (35.000 liter)
Zodra de derde laag slangen is geplaatst kun je ook de slangen onderling verbinden. Dit gebeurd aan de buitenkant van de biomeiler om er voor te zorgen dat er geen koppelingen in de meiler zitten. Verder houden we rekening dat de compostbult langzamerhand in elkaar zakt, dus je moet zorgen dat de slangen niet gaan knikken.
Mede dankzij de shovel en de grote hoeveelheid helpers was de hoeveelheid werk te overzien en lukte het dit binnen een dag af te krijgen. Had ik niet helemaal verwacht toen ik die enorme bult houtsnippers zag liggen. Verder zat het weer ook mee, het was een prachtige zonnige dag, echt een ideale dag om buitenwerk te doen. Afsluitend een overheerlijke gezamenlijke maaltijd en gezellige gesprekken met de nieuwe vrienden.
Biomeiler Hoera!
Een biomeiler gezamenlijk opbouwen schept een band, een heel speciale band mag ik wel zeggen. Je zit feitelijk 48 uur met een aantal volslagen vreemden uit verschillende landen en bouwt samen aan een project. Je werkt samen, en praat veel over biomeilers, andere methoden van energie opwekken, ieders achtergrond, de verschillen tussen onze landen en overeenkomsten en al doende maak je weer een hoop nieuwe vrienden. Zo'n biomeiler trekt blijkbaar een heel leuk soort mensen aan, die we zeer waarschijnlijk nog wel vaker tegen gaan komen ergens in Europa of de rest van de wereld. De biomeiler bult staat, gaf gisteren 26.3 Celsius toen we weg gingen en lijkt wel haast een Mongoolse joert, nu is het afwachten en nagels bijten, want het op afstand afleesbare meetsysteem is nog niet af. Bedoeling is dat het systeem de komende week aanslaat en iedere dag warmer wordt, spannend!
Het resultaat - Biomeiler 2014
Stünzel Biomeiler feitjes
Omtrek 22m, doorsnee 7m
Hoogte in het midden: 3m, aan de rand 2m50
Input: 120m3 (meest beuken)houtsnippers, 10m3 Knöterich, 5 kruiwagens ezelmest en 35.000 liter water
Jaarlijkse kosten zijn nog niet duidelijk op dit moment, vanwege het feit dat ik nog steeds onderhandel over de inkoopprijs van de hackschnitsel en nog niet kan weten of het ding een of twee winters mee gaat. Het blijft een experiment, en de uitkomst daarvan staat niet bij voorbaat vast.
Media
De media kregen ook lucht van, er verschenen verscheidene artikelen o.a. in de der Westen, (Westfalen Post) en Siegener Zeitung. Heb van de laatste alleen een foto.
Het biomeiler avontuur begint steeds meer bizarre aspecten te krijgen. Allerlei op zich zelf staande feiten en gebeurtenis blijken totaal verbonden te zijn en vallen precies op een dag, op een moment samen hier midden in Stünzel. We hebben de volgende ingrediënten: een goede vriend die ik niet meer gezien had sinds begin jaren negentig, een veld vol Knöterich (Duizendknoop), een boer die failliet is, een graaf, een Chinees uit de achtste eeuw, een biomeiler, grijs haar en een lang en gezond leven.
Voor de biomeiler (warmte bron voor de verwarming) zijn we op zoek naar houtsnippers en ander materiaal dat samen met wat ezelmest een goede mix moet opleveren voor de te bouwen biomeiler. Nu blijkt hier aan de rand van het dorp al vijf jaar een veld te staan met Knöterich, eh wat is dat? Dit Knöterich veld is oorspronkelijk aangeplant als experiment door een boer die het als houtsnippers wilde verkopen. De boer is echter bankroet gegaan en het veld is al jaren onaangeroerd. De grond behoort echter aan de graaf en buurman Heinz heeft hem gevraagd of wij het mogen hebben voor de biomeiler.
We kennen de Knöterich plant eigenlijk niet, dachten eerst dat het een soort bruidssluier was, daarom eerst maar eens onderzoeken of we het wel kunnen gebruiken. Dit blijkt geen enkel probleem volgens de biomeleir experts, dus we besluiten het te proberen, het is een hectare groot dus wel de moeite waard.
De graaf vind het prima en gunt ons de Knöterich. De volgende vraag is nu, hoe oogst je dit materiaal ? We praten hier over struiken van drie meter hoog die behoorlijk sterk zijn. Via via is een boer geregeld met een machine die mais rooit en de restanten gelijk hakselt, in eerste instantie om te kijken of het met deze machine kan. De boerenzoon van de buren is verder bereid gevonden met een kar achter de machine aan te rijden om de snippers op te vangen.
Grof geschut in actie
Hier gaat het om
Op de dag van de Duitse eenheid gaat het allemaal gebeuren en om 17:00 zullen alle partijen zich verzamelen op de akker. De zojuist gearriveerde verloren vriend valt gelijk in de prijzen en gaat graag mee naar de akker. Zodra hij het veld ziet, wordt hij razend enthousiast, hij kent deze plant (als chemicus) en weet er bijzonder veel over te vertellen. Ik herken onmiddellijk weer de oude vriend, razend snel (Duits) pratend en overlopend van enthousiasme, geen spat veranderd!
De interessante aspecten van deze planten zijn niet zichtbaar en zitten onder de grond, de wortels. Deze wortels doen zo wel goed als kwaad. Het goede begint in de achtste eeuw in China met de man He shou wu, wat betekent "De man met de zwarte haren". Deze man was oud en kinderloos en vroeg een wijze monnik om raad, deze rade hem aan de wortel van de salomonszegel / duizendknoop (Polygonatum multiflorum) te eten. Hij volgde de raad op en werd snel vader, kreeg weer zwart haar en werd uiteindelijk 130!
De werkzame stof in de wortels is resveratrol en heeft een gunstige werking bij het voorkomen van hartaandoeningen en kanker. Het heeft ook een positief effect op de stofwisseling bij obese mannen. Ook is er een aantoonbaar levensverlengend effect. Resveratrol komt verder ook voor in blauwe druiven en daardoor ook in rode wijn. Zoek even op internet en je vindt er een schat aan interessante informatie over.
Nadeel van de wortels is dat ze onuitroeibaar zijn, uit een klein stukje wortel groeit zo weer een nieuwe plant en ik ben bang dat ze het veldje nooit meer weg krijgen (wat weer heel gunstig is voor de biomeiler). De variant die hier staat (vermoedelijk Igniscum) woekert gelukkig niet, en blijft keurig binnen de perken. Maar daar binnen blijft het groeien in hoog tempo tot wel drie meter hoog. Deze soort wordt in Duitsland meer ingezet voor biomassa energie. Gelukkig plant het zich niet voort via de zaden, de wortels blijven keurig in de grond en zijn er nauwelijks uit te krijgen.
Het test-oogst-ritje met de combine ging goed, en de overburen van het veld zijn blij dat ze weer uitzicht krijgen, we lopen geen gevaar op een overwoekerde tuin en de biomeiler kan tot 30% worden aangevuld met dit materiaal, daarom durf ik het aan en gaat het veldje geoogst worden.
Het is werkelijk niet te geloven dat keer op keer hier in Stünzel steeds van die bijzondere dingen precies op het goede moment samen komen. Prachtig materiaal voor de biomeiler, met een prachtig verhaal op het juiste moment, doordat net op het juiste moment de juiste mensen bij elkaar zijn (zonder dat dit gepland was). Natuurlijk gaan wij ook de wortelextracten tot ons nemen in een nog nader te bepalen vorm. Met 53 ben ik nog lang geen 130, ik zie de grijze haren al verdwijnen, tijd zat nog!
