De oudjes genieten nog vol op

Het moest er dan toch naar van komen, pa en ma wilden het eindelijk zelf wel eens met eigen ogen bekijken. Alles leuk zo'n blog, maar de werkelijkheid is toch echter, realistischer ook, en je wilt het voelen, ruiken en beleven. Mijn ouders zijn oud en al heel lang niet meer op vakantie geweest, en als ze gingen dan was het luxe, naar een warm land, geen bouwval in een koud gebied boven op een berg ver van de wereld.

Ze wilden al heel lang, maar steeds was er wel weer wat dat hen tegen hield. Op een bepaald moment hebben mijn zus en ik simpel een datum geprikt en besloten dat dat dan de ideale dag was om ons in Duitsland te bezoeken. Er werd nog wat tegen gesputterd, maar nu ging het dan toch echt gebeuren er was geen weg terug meer, alleen nog via Stünzel.

Mijn zus en zwager uit noord Groningen halen ze op in  Zuidlaren, speciaal hebben ze nog net op tijd de airco laten maken, want het wordt heet, heel heet 28-30 C. Behalve mijn zus, zwager en ouders blijkt ook heel noord Nederland en Duitsland vakantie te krijgen. Dat zorgt voor een hele hoop files en vertraging, maar verder verloopt de reis voorspoedig. Wij vertrekken ook al vroeg uit Spierdijk en komen via diverse omleidingen en files uiteindelijk om 13:30 aan in Stünzel, net te laat voor  bakker Klinkert. Maar, door onze vooruitziende blik hebben we onderweg alvast de noodzakelijke eerste levensbehoeften, zoals Brotchen en Kuchen, ingeslagen .

Ik zie direct bij aankomst dat ze onder de indruk zijn, aan de buitenkant oogt het pand prachtig, zeker in deze mooie zomer zon.  Binnen vinden ze het ook prachtig, al moet er wel nog wat gebeuren zei mijn moeder nog. Nou volgens mijn valt het best mee hoor, hoogstens een paar jaar werk.

Het bos in.

Na een uitgebreide rondleiding, het in orde maken van de slaapkamers, drinken we lekker een bakje koffie met Kuchen op het terras. Buurman Heinz en Herbert de metselaar zijn er ook, mijn ouders blijken prima Duits te spreken. Dat leerden ze vroeger nog gewoon op school, en vergeet je blijkbaar niet. Daarna lekker gegeten (rollade in Bourgondische saus) in restaurant der Alte Schule Bad Berleburg (ijs toe) en vanuit de auto de streek wat laten zien.

Iedereen slaapt die nacht heel goed, en daar waren wij heel blij om.  Vader stapt 's morgens doodleuk onder de douche die wel een behoorlijke gebruiksaanwijzing heeft. Hij doucht voornamelijk ijskoud, maar daar maalt de vooroorlogse generatie niet om, kom daar maar eens mee aan bij de hedendaagse jeugd... en daar reken ik me zelf ook even onder voor het gemak.

Goed geslapen en fris weer op, daarom op dag twee voldoende energie om te wandelen naar de Festplatz en het bos. Daarna het prachtige vakwerk in Bad Laasphe bekeken en afgesloten met een mega grote sorbet in de ijssalon. Weer terug in het huis en lekker relaxen in de tuin, het is onderhand ook te heet om nog wat te doen. 's Avonds dan afsluitend eten in de pizzeria Bad Berleburg, uiteraard ijs toe.

Gelukkig is het heel warm dat weekend, want deze kwieke oudjes hebben het altijd koud. Waar de mussen van het dak vallen, zitten zij nog met een vest aan binnen in het restaurant. Maakt niet uit, ze genieten volop! Ze voelen het als vakantie, de prachtige natuur, het huis, de hartelijke Stünzelaars, de bossen, het eten, de stadjes, de restaurants en niet te vergeten weer eens met je beide kinderen op vakantie, niet meer gebeurd sinds 1978. En zoals mijn moeder op zijn Gronings het weekend samen vat: 't kon minder! daar ben ik het helemaal mee eens!

Het hooischuur dak gered van de ondergang

Onverwacht veel hulp gekregen en daardoor een flinke slag kunnen maken met het dak van de hooischuur. Was ook wel nodig ook, want afgelopen winter had hem geen goed gedaan, het instortingsgevaar was veel groter dan gedacht.

Het rechter gedeelte van het huis, dat met die lelijke stenen, is de oude hooischuur. De hooischuur bevindt  zich boven de oude koestal. Nu is het de bedoeling dat de lelijke stenen weer mooi vakwerk gaan worden, maar voordat we daaraan gaan beginnen moet eerst het dak en dan met name de dakuitbouw (Gaube) weer waterdicht gemaakt worden.  Verder moet er wat gedaan worden aan de draagbalk die het hele hooischuurdak ondersteunt en door jarenlange lekkage al geknikt is en er behoorlijk slecht uit ziet.

Behoorlijke rotte draagbalk

Echter voor je begint met opbouwen zullen we eerst het werk moeten voorbereiden door de oude rotte delen te verwijderen.  Nu zit het dak en alles wat er bij hoort tussen de acht en twaalf meter hoogte, daar volstaat een huis tuin en keuken trapje echter niet meer, en ook de gemiddelde ladder blijkt ernstig te kort.  Een steiger aan de binnenkant hebben we nodig, zodat we van binnen uit de rotte delen kunnen verwijderen.  Ook hier weer complicaties want de bodem van de hooizolder is zwak en er zijn al diverse mensen plaatselijk  doorheen gezakt.  Er zal dan ook eerst een vloer gemaakt moeten worden waarop dan later een steiger gezet kan worden.

Nu wil het toeval dat ik vrij onverwacht hulp krijg van zes slimme en sterke kerels. Ik en mijn zoon hebben namelijk een bijdrage geleverd aan een geweldig nieuwe barbecue: de Bijqu en als tegenprestatie komen zij nu ons weekend helpen. Ik heb vorige week nog snel materialen geregeld om een flinke slag met de hooischuur te kunnen maken met behulp van deze ploeg.

Vloertje leggen

Vrijdagmiddag om 14:00 uur arriveren de hulptroepen en nadat iedereen even lekker een bakje koffie met de onvermijdelijke Kuchen heeft gehad beginnen we om 15:00. En hoe....., wat een tempo en energie, twee uur  later ligt er een werkvloer in de halve hooischuur. Genoeg om veilig verder te kunnen werken in de hoogte, door de vloer zakken kunnen we niet meer.  Als (tijdelijke werkvloerplanken gebruiken we de restanten van de verzaagde boom, die we vorig jaar gekregen hadden van de graaf.



Volgende stap is een plateau te maken in de rotte uitbouw, zodat we van daaruit de rotte delen kunnen verwijderen. Ook dit wordt in geen tijd voor elkaar gemaakt, en om 19:00 is het klaar, echt ongelooflijk snel.  Omdat de muur met die lelijke stenen een gevaar op zich is, gebruiken we die helemaal niet meer voor ondersteuning. We lossen dit op door voor de muur lange balken te plaatsen en daarop een dwarsbalk. Daar over heen dan weer 5x8cm balkjes en daarop weer planken van het plateau.

Tijd voor een welverdiende overheerlijke maaltijd gemaakt door Aafke, Anne en de kinderen. Heerlijk eten en gezellig natafelen  met zijn dertienen, altijd leuk en een van de mooie belevenissen van dit project. Iedere keer leren we weer nieuwe interessante en leuke mensen kennen, dat geeft echt heel veel energie.

Plateau bouwuen

Tweede plateau nodig om een aantal ombereikbare
moeren vast te draaien

Volgende ochtend om 07:00 opgestaan zodat we om 08:00 mooi aan de slag konden. Behalve het  inpandige plateau en de steiger buiten, hebben we ook nog de beschikking over een zogenaamde "Hubsteiger" in het Nederlands een verreiker genoemd. Ik dacht dat het wel de hele ochtend zou kosten om de boel af te breken, echter om 09:20 was alles schoon kaal. Houtwerk was dermate rot dat je het er zo uit kan pakken. De nokbalk van de uitbouw steunde nog slechts op een zwaar doorgebogen plank, echt een wonder dat alles niet al veel eerder ingestort was.

Na het slopen, koffie, broodjes, Kuchen en bedenken wat de volgende logische stap zal zijn. Want op de grond kan je wel leuk bedenken wat je gaat doen, op 10m hoogte met je neus op de doorzakkende draagbalk, blijkt deze toch net even wat rotter dan gedacht.  Besloten wordt een 14x18cm balk naast de rotte balk te plaatsen zodat deze het gewicht van het dak kan overnemen. Zo'n balk is best zwaar, en dan blijkt de verreiker toch nog handig, om als kraan te fungeren. Verder de verreiker in het geheel niet nodig gehad, maar omdat hij er toch stond hebben we er maar even mee gespeeld om leuke foto's te nemen.

Het plaatsen van de balk ging ook voorspoedig, nu komt echter het moeilijkste, het dak proberen op te krikken en dan weer te fixeren op de nieuwe balk. Daarvoor verlengen we de rotte spanten zodat we er een lier onder kunnen plaatzen op het plateau.  Dan gaan we draaien aan de lier. Heel langzaam draait de lier rond, en iedereen wordt doodstil, je hoort het spant kraken en langzaam gaat het dak omhoog. Na 10 cm stoppen we, en wordt er een blok geplaatst om de boel te fixeren.

Langzaam draaien aan de lier

Driehoekig blok geplaatst

Ruim voor schema, is de uitbouw ingepakt in dekzeilen, en kan de schuur gaan drogen want nu kan er geen water meer naar binnen.  Volgende fase, de lelijke muur er uit halen en daarna nog een goed weekend prikken om het vakwerk te plaatsen. Ben echt heel blij met de vorderingen, er is echt een flinke hobbel genomen, en ik had eigenlijk niet verwacht dat het zo snel zou gaan.

's Avond lekker "grillen", hoe kan het ook anders met de de mensen van Biqju, en daarna kampvuur, lekker de verse rotte delen van het dak opstoken.  Zondag helemaal een relax dag met verse broodjes en heerlijke taart die Reinier in Bad Berleburg bij de Konditorei gehaald heeft.

Balkje liften.... leuk speelgoed

Nieuwe balk in positie

Stijgleidingen en vloeren

Met een voorspelde maximum temperatuur van negen graden in de eerste echte officiële zomerweek van 24 juni, was het nu niet echt aanlokkelijk om naar Stünzel te gaan. Toch waren Nick, Hans en ik dapper genoeg om dit juist wel te doen. Plan was om drie dagen te klussen aan vloeren en stijgleidingen en dan door te rijden naar Tsjechië om  daar met nog zes anderen een gezellig weekend te houden.  We hebben ons precies aan het plan gehouden en hebben goede vorderingen gemaakt.

Het is eigenlijk alles mee gevallen met de stijgleidingen,  vloeren werkten mee en waren redelijk makkelijk te doorboren. Op de begane grond is er een beton vloer naar de kelder en op de eerste en tweede verdieping hebben we de houten vloeren met daaronder leem en zaden. Voor de vijf stijgleidingen zijn in totaal 14 keer 2 (voor en terugloop) is dus 28 gaten geboord van 35 mm. Daarna zijn de 32 mm flexibele aluminium buizen zonder problemen geplaatst.  Zou officieel dan wel met koper moeten, maar dat wordt me toch echt te duur voor een stijgleiding.

Stijgleiding kamer 9

Interessant aspect van een dergelijk oud huis is dat alles niet alles lijkt wat het is. In eerste indruk denk je aan de buitenkant al dat alles symmetrisch is, echter dat is maar schijn, de gevel links en rechts van de voordeur verschillen behoorlijk als je goed kijkt. Binnen is het niet anders, je denkt dat de muren in de gang gewoon recht naar boven doorlopen, dus boor je een gat naar boven langs de muur, kom je boven achter dat je 10 cm van de muur uitkomt.  Muren staan dus niet altijd echt boven elkaar, en daardoor krijg je dus dat de stijgleiding niet altijd strak tegen de muur kan zitten.  Ook hebben we te maken met een 60 cm dikke keldermuren, met daar bovenop veel dunnere buitenmuren. Boor je dus mooi in de hoek een gat dan kom je in de keldermuur uit, in plaats van in de kelder. De leidingen moesten dus meer naar binnen om dat probleem te voorkomen.

Kamer 2 nieuwe vloerdelen langs muur en tempurierungsbuizen

Toen de stijgleidingen er in zaten is er een klein begin gemaakt met het plaatsen van temperierungs koper leidingen in de muren van kamer 7 en 8. Deze buizen worden met een perstang aan elkaar geklonken, dat gaat lekker snel. Heb nog wel overwogen om ze te gaan solderen, maar dat zou ontzettend veel tijd gaan kosten. Persen is makkelijk en gaat snel en is net zo betrouwbaar als solderen hoor ik van verschillende kanten.  Het is na deze exercitie duidelijk geworden dat de bouwtijd van het temperierungssyteem voor zeker twee derde gaat zitten in het maken van sleuven, vooral de sleuven, die langs de vloeren lopen.

Buizen plaatsen

Dwarsbalk

In kamer 7 zat een enigszins verzakte vloer, en in kamer 1 daaronder zat een lekgat in het plafond. We wilden toch wel eens weten waarom de vloer verzakt was, en daarom haalden we de planken er maar eens af voor inspectie. Wat u als lezer natuurlijk al vermoed werd al snel bewaarheid, we troffen een gedeeltelijk rotte balk aan. gelukkig niet geheel rot maar de 50 cm voor de muur waren geheel verdwenen. De balk van 14x18cm zat dus niet meer in de muur en hing aan de vloerplanken en het stucwerk plafond van kamer 1. Sommige mensen zouden nu gillend weg rennen en het huis te koop zetten, wij bleven echter rustig en bedachten een oplossing die snel en simpel uit te voeren was.

Aller eerst plaatsten we in kamer 1 een stut om de balk weer in het juiste vloervlak te krijgen. Vervolgens is er een eiken balk overdwars geplaatst, die rust op de twee goede balken links en rechts van de rotte balk.  Aan deze eiken dwarsligger hangt met een draadeind wat er over is van de vloerbalk.  Daarna is de vloer is verder weer dicht gemaakt met eiken vloerdelen en ook het plafond in kamer 1 is netjes dicht gemaakt. De vloer zit er weer mooi strak uit zonder verzakking.

Plafond kamer 2

Ook in kamer 2, 8 en 9 zijn de gaten in het plafond dicht gemaakt en de missende vloerdelen weer terug geplaatst. Dit scheelt een hoop stof en troep dat de kamers in komt dwarrelen. Verder  zal dit een aantal mensen met spinnenangst verblijden, nu ze niet meer vanuit hun bed in een donker mysterieus zwart gat hoeven te kijken.

Naast al dat harde werken was er natuurlijk ook nog tijd voor relaxen, dus lekker de houtkachel aan (25 juni pfff), flesje wijn open en lekker eten daar hebben wij geen problemen mee. Op dag twee bijzonder lekker gegeten bij een bevriende bio boer en aannemer, die ons alles heeft uitgelegd over een fantastisch hout bouwsysteem: Naturi Holzbau, echt het overwegen waard voor wie iets nieuws wil bouwen.  Het werkt met balken die verticaal naadloos in elkaar grijpen, daardoor weinig last met werkend hout, isoleert heel goed, en je kan er snel mee bouwen. Dag drie wederom gegeten bij Roma in Bad Berleburg, onderhand vaste klant daar.

Al met al kijk ik terug op  zeer geslaagde klusdagen en grote vorderingen, dat hebben we in Tsjechië goed gevierd.