Het dak is dicht en toch ook weer open

Afgelopen weekend de tweede helft van het dak herstelt met hulp van de timmerman en zijn maatjes, de buren, een loodgieter, drie Polen, Aafke en Ekko.  Vrijdags had de timmerman al alle balken gebracht, om maat gezaagd en van ornamenten voorzien. De polen hadden vrijdag de pannen al afgedekt, zodat zaterdag 07:00 direct begonnen kon worden met de herstelwerkzaamheden.

De kettingzagen ronkten al rap op vol vermogen en enige uren later zaten alle benodigde balken aan de noordzijde van het dak er alweer in. Direct de overstek planken er op en de panlatten. Ondertussen was de loodgieter alweer bezig met de (kil)goten. Het was dus flink dringen op de steiger. Nog voor de koffie konden we alweer beginnen met de pannen terug te leggen. 

Het pannen leggen heeft verder bijna de hele dag geduurd, de rechte stukken zijn makkelijk, maar al die schuine kilgoten en randjes vergen heel was passen en meten en vreten tijd. Net voor het donker was hadden we de noord boel dicht.  Bovendien hebben we alle nokken nog eens langsgelopen en herstelt waar nodig.  

Het dak is nu dus af op wat details na: Duitse boeidelen in de vorm van zinken profielen, 6 overstekplanken  op de uitbouw, verven van de nieuwe balken, bij-flexen van een aantal kilgoot pannen.  De schoorsteenaansluiting.  Verder zitten er nog veel open gaten onder het dak op plekken waar rot hout is verwijderd. Dus voor de winter moeten we nog wel even een en ander doen, maar droog is het nu wel. Nu nog tochtvrij maken, dat gaat ook nog wel enige dagen kosten en een vermogen aan isolatie en pur.

Ondertussen,  heeft de timmerman geheel onverwacht de drie rotte vloerbalken herstelt omdat hij toch tijd over had. Een behoorlijke klus, waar hij drie helpers bij nodig had om de zware balken vast te houden. In minder dan twee uur was hij echter klaar en konden de stutten weer verwijderd worden. Ongelooflijk, wat een tempo, rond lunch tijd kon hij aan het bier!  

Ook in parallel was de metselaar bezig de schoorsteen te herstellen, bijna een meter lengte schoorsteenstenen buiten het dak zaten allemaal los en moesten er af. Met als gevolg dat we nu dus nog wel een gat in het dak hebben, de tijdelijke werkruimte rond de schoorsteen namelijk.  Het schoorsteen herstel project is helaas niet afgekomen dit weekend,  en dus heb ik het nu maar afgedekt voor het weekend. Nu maar hopen dat het niet gaat stormen.

's Avonds heerlijk genoten met de buren van Aafke's kookkunsten, eier-ragout met salade en  lekkere wijn. Je krijgt ook zo veel honger van dit soort lange fysieke buiten bezig zijn dagen. Je moet wel behoorlijk eten om een een beetje op gewicht te blijven.  Na het eten ging min of meer het licht vanzelf uit...... vroeg naar bed dus.

Zondag opruimdag!  Het hele huis maar eens aangeveegd, zo veel stof en troep echt overal. Verder brandhout verzamelen (we zoeken nog een allesbrander), oud zink op een bult, puin op het pad gestort en de rest in de grijze bak. We hebben echter heel weinig resten, omdat we nogal veel hergebruiken.  

Daarna weer naar huis, dit keer zonder autonavigatie, gewoon de borden volgen, blijkt een veel simpeler en makkelijker te rijden route dan wat TomTom ons deed geloven: Dortmund, Oberhausen, Arnhem zo makkelijk als wat. Zeer snel gereden, jammer dat we bij Amersfoort weer in de file kwamen tot Muiden. Nog steeds onduidelijk of die file er nu is vanwege matrix bord met 50, of  dat het  bord 50 nav. een eerdere file was.

Een weekendje dakhaas

Operatie dak bezorgt me al enige weken iet wat slapeloze nachten. Het dak is groot, hoog en er moet nogal wat gebeuren. Dan is er nog de planning om je zorgen over te maken, zijn er voldoende en de juiste materialen ? Zijn er genoeg en de juiste mensen ?  Hoeveel tijd gaat het allemaal kosten ? Wat voor rottigheid komt er tevoorschijn als we gaan beginnen met afdekken ? Wat doet het weer? Als het slecht is kan het niet door gaan, en moet alles weer worden gereorganiseerd.  Ja zoveel vragen, daar ga ik van dromen en wakker liggen.

Afgelopen weekend was het dan zo ver, we zijn begonnen met operatie dak.  Uit NL zijn Bert, Koos en Elize mee, B&K hebben jaren vroeger samen op het dak gestaan dus dat moet goed komen. 

Donderdagavond kwamen we om 23:15 aan, bij een temperatuur van 2,5 graad in Stünzel, strak helder en droog. Even gezellig aanzitten en een klein rondleiding en dan slapen want de volgende dag beginnen we om 07:00 met afdekken van de pannen.

Bij het opkomen van een prachtige rode zon, beginnen we met het afdekken van de pannen. Een voor een los halen en doorgeven naar binnen, waar de verspreid worden opgeslagen om instorten te voorkomen. Vervolgens oude goten, oud hout en rotte planken verwijderen en naar beneden gooien. Dit klusje is vrij snel klaar zodat we alweer kunnen gaan opbouwen.

 

Lothar de timmerman zaagt de rotte balken weg met een kettingzaag. En zaagt direct nieuwe Fachwerk balken op maat, met alweer de kettingzaag. Met een speciale portable lintzaag worden de originele figuren weer in het nieuwe balk hout gezaagd. Daarna worden de balken geplaatst en met 30 cm lange schroeven aan elkaar geschroefd. Hier heb je wel een speciale power user Makita voor nodig.   In no time zit de boel weer in elkaar, dit mede dankzij de speciale kettingzaag bouwtechnieken, B&K praten er nog steeds over. Nadat alle balken er in zitten worden de planken van het overstek geplaatst.





De volgende dag wederom om 07:00 aan de slag. Snel moeten de panlatten er op zodat het zink geplaatst kan worden. De timmerman gaat ondertussen verder met het overige Fachwerk dat nieuw moet. Het is een behoorlijke bedrijvige boel met een heleboel werkmannen, ik tel er op het hoogtepunt 14, zo schiet het wel lekker op.'s Morgens  is het even dreigend en er vallen wat druppen,  maar al snel lopen we in T-shirt over de steiger. 


Omdat het allemaal voorspoedig gaat vernieuwen we ook de zeven meter lange balken op de kopse kant van het huis, dit allemaal op 12 meter hoogte. Met drie man halen we de balken los en laten we ze naar beneden zakken. Op de grond worden de figuren in de balken gezaagd met de oude balken als mal. Met vereende krachten  en een touw hijsen we de balken weer omhoog, zetten ze in de juiste positie en gebruiken we de Makita en de kettingzaag om het geheel naadloos vast te zetten.

Nu de constructie weer goed is kunnen we de pannen er weer op leggen, dit kost ons de rest van de dag. Om een uur of zes zitten we dan eindelijk moe maar voldaan aan een biertje bij het kampvuur de oude resten dak op te stoken. Daarna Elize's lekkere macaroni eten, aangevuld met kippenpoten van buurvrouw Freya.  En waarachtig ik slaap ook weer goed,  mede dankzij alle inzet van Bert, Koos, buurman Heinz, buurman Robert, Lothar en Timo en hun hulpjes.





Naturlich auch vielen dank an Rosi und Freunde, Freya für die Wafeln, Pizza und Hähnchen.  Wunderbar wie lieb all diese Stünzeler sind. Ohne diese dorferliche Hilfe hat es nie sofort geklappt.

Kiezen

Vandaag mogen we kiezen, niet alleen de tweede kamer moet gekozen worden, ook is vandaag het laatste moment waarop we de dakplannen nog kunnen wijzigen.  Dit keer ga ik geheel op mijn gevoel en kies voor mooier, makkelijker en minder.  Afgelopen weekend zaten Bert en ik op het dak om een en ander voor te bereiden voor de timmerman die de 21e komt. Daarvoor was het noodzakelijk een flink stuk pannen te verwijderen en toen kwamen we er eigenlijk achter dat de staat van het dak eigenlijk wel mee valt. Het mag dan lekken als de ziekte, echter deze lekken vallen allemaal terug te voeren op vier totaal af zijnde kilgoten. Met de pannen, panlatten en de meeste balken is niks mis.  Alleen het lood en zink is af, de rest valt reuze mee. De zolder is ook gortdroog behalve op de plekken waar de goten lekken.

Met deze nieuwe wijsheid in pacht ga je dan denken (en de hele nacht wakker liggen), of je dan je hele dak wel moet vervangen ? Die mooie oude ruitvormige pannen vervangen door nogal lelijke sneldekkers? Eerst alle pannen er af halen, een gigantische hoeveelheid afval, containers vol troep en dan weer nieuwe pannen er op ? Alle panlatten er af en dan weer andere er op? Wel handig voor het stoken, maar moet dat nou ?

En dan komt het punt dat je denkt kan het niet wat minder, makkelijker en mooier ?  Ja dat kan, door gewoon het dak te laten liggen en slechts de noodzakelijke reparaties uit te voeren. Hebben we dan reserve pannen? Want er zal wel wat geschoven moeten worden en dan breekt er vast wat. Het toeval wil dus dat er in de tuin keurig op twee stapels een paar kuub pannen liggen, inclusief nokvorsten.

Maar kun je dat nog wel maken om de plannen zo kort van te voren nog te wijzigen? Heeft de dakdekker al spullen besteld of toch niet ?  Na enige dagen koortsachtig overleg met vrienden, bekenden en ook de dakdekker hebben we besloten op de restauratie tour te gaan.  De dakdekker is nog steeds bereid te helpen gelukkig, en komt de kilgoten, goten en regenpijpen doen en daar ben ik wel blij om.

De linker kilgoot

Vloer en Plafond er uit

Carriere Switch

Zoals ieder weekend ook het afgelopen weekend weer in Stünzel geweest, heerlijk weer gehad en veel gedaan.  Alle kinderen en vriendinnen van hun waren mee, en al die handen kwamen goed van pas want we moesten een hele stapel planken verven voor het dak.

Als verf gebruiken we nu op lijnolie gebaseerde materialen. Dit werkt heel anders dan we in NL gewend zijn met verven op terpentine basis. Ten eerste hoef je niet te gronden, ten tweede dekt het al na twee keer, en ten derde, het is stukken goedkoper. Zowel qua materiaal als doorloop tijd scheelt dit nogal, een fijne meevaller dus.  Het is bovendien ook vriendelijker voor het milieu en gaat makkelijk van je handen. Ik ga het in NL ook gebruiken voortaan.e

Verder heeft Ekko drie kapotte ramen van nieuw glas voorzien en zich ontpopt als een expert en het strak aanbrengen van stopverf (nog slechts twee ramen te gaan).  Ook is de voordeur van een eerste lak laag voorzien, en dat ziet er gelijk stukken beter uit.

De door Paul en Anja gedoneerde fiets blijkt een geweldig succes dit weekend, iedereen is om de beurt een rondje om geweest. Snel nog maar een paar mountainbikes vinden, dan kunnen we samen. Want het is er toch wel erg mooi en we hebben nog heel veel niet gezien.

Ook kan ik nu mijn CV gaan aanpassen nu ik officieel boer in Duitsland ben geworden. Deze formaliteit blijkt nodig om via de Denkmalschutz subsidie te verkrijgen. Boer Frank, zoals de kinderen me nu noemen, is hier erg blij mee. Gezien mijn vrouw ook de landbouwschool heeft afgerond, hebben we nu ons levensdoel gevonden dus. Nu nog een leuke boeren-auto aanschaffen, ik denk aan een Opel Mantra.